ابزارهای غیر برقی

امروزه برای انجام هر کاری ابزار مخصوص آن کار ابداع شده است. مخصوصاً ابزارهایی که در زمینه مشاغل صنعتی به کار گرفته می شوند. وجود ابزار در زندگی امروز بشر نکته بسیار مهمی است. حتی در دانش باستان‌شناسی پیشرفت تمدن ها با ابزارهای به جا مانده از آن تمدن سنجیده می شود، به این ترتیب که هر چه ابزارهایی که مردم آن تمدن به کار می‌برده اند پیشرفته تر باشد، نشاندهنده پیشرفته تر بودن آن تمدن است.

ابزار صنعتی ممکن است یک دیلم ساده باشد و یا این که یک ابزار پیچیده که به کار بردن آن نیاز به تخصص ویژه‌ای دارد. ابزارهای صنعتی از مواد هایی با جنس های مختلف درست شده اند، مانند آهن، چوب، پلاستیک … بعضی از ابزار یک بار مصرف هستند در حالی که بعضی از ابزار صنعتی دیگر ممکن است تا سال ها مورد استفاده قرار بگیرند و تا خراب یا مستعمل نشده اند، استفاده شوند. هر ابزار به منظور انجام دادن کار خاصی درست شده است. اما بعضی از ابزارها هم هستند که توانایی انجام دادن کارهای مختلف را دارا می‌باشند. ابزارهای صنعتی به دو دسته برقی و غیر برقی تقسیم می‌شوند. در این مقاله سعی می‌کنیم که در زمینه ابزار غیر برقی اطلاعاتی را در اختیار شما بگذاریم.

بررسی ابزارهای غیر برقی

پیچ گوشتی

پیچ گوشتی برای باز کردن پیچها ساخته شده است، اما در واقعیت این است که پیچ و پیچ گوشتی با هم اختراع شده اند، زیرا هر کدام بدون دیگری کارایی خود را از دست می‌دهد. براي ساخت يك وسيله بايد قطعات مختلف را به هم متصل كنيد. اين ويژگي موجب شده تا مجبور باشيد از پيچ‌ها در ابعاد و اندازه‌هاي مختلف استفاده كنيد. پس براي باز و بسته كردن آن‌ها نيز به پيچ گوشتی های مختلفی نياز پيدا کنیم. به همين دليل مدل‌هاي مختلفي از پیچ گوشتی با توجه به شكل پيچ‌ها ساخته شده‌اند.

برای ساخت وسیله های مختلف، پطچ های مختلف ساخته شده است و براي هر كدام نياز به يك پيچ گوشتي مخصوص هست كه بتوان آن‌را باز يا بسته کرد. استفاده از اين ابزار بسيار ساده است. اما استفاده از پیچ گوشتی اشتباه موجب آسيب به كاربر به علت لقي و در رفتگي ابزار از روي قطعه می گردد. ابزار پیچ گوشتی علاوه بر سادگی، داراي تنوع بسيار بالايي در طراحي و اندازه است. همانطور که گفته شد شكل سری پیچ گوشتی‌ها با توجه به نوع پيچ مورد نظر متفاوت است. پیچ گوشتی های قدیمی دسته، میله و سری آنها به هم متصل است اما پیچ گوشتی های جدید در قسمت بالايي پيچ يا سر آن، يك سوراخ وجود دارد كه دارای شكل‌ها و اندازه‌هاي مختلف است. قرار دادن پيچ گوشتي مخصوص هر پيچ درون اين سوراخ، و اعمال نيرو به آن به صورت چپ‌گرد يا راست‌گرد، باعث بستن و يا باز كردن پيچ می‌شود.

انبر پرچ

این ابزار ساختار ساده‌ای دارد و معمولا از آن برای کارهای سبک و مصارف خانگی استفاده می‌شود. این ابزار از قسمت‌های دسته، سری، فنر و گیره تشکیل شده است و با استفاده از نیروی دست کار پرچ را انجام می‌دهد. کار با انبر پرچ دستی راحت است و حتی افراد مبتدی و بدون مهارت هم می‌توانند با آن کار کنند. زمانی که بخواهیم دو قطعه‌ی فلزی، فلزی-آلومینیومی، فلزی-پلاستیکی و سایر قطعات را به هم وصل کنیم از ابزار انبر پرچ استفاده میکنیم.

با استفاده از این ابزار عملیات پرچ کاری به صورت ثابت انجام شده و دو قطعه از هم جدا نمی‌شوند. این انبر با استفاده از میخ پرچ دو قطعه‌ را به هم پرچ می‌کند. این میخ‌ها در شکل های مختلف و اندازه های متفاوت هستند که برای اتصال قطعات با هر ضخامتی به کار می‌روند. انبر پرچ دستی خانگی در سه نوع ساده یا معمولی، آکاردئونی و دو دسته وجود دارد که هر کدام دارای ویژگی‌های خاصی هستند و معمولا برای مصارف خانگی به کار می‌روند.

ساده : این انبر از دو دسته و یک سری تشکیل شده‌اند و چند نازل سوزنی شکل دارند. با کمک یک دست می‌توان با آن‌ها کار کرد. بعضی از مدل‌های آن دارای سری بلندتری هستند که در فضاهای تنگ و غیر قابل دسترس به کار می‌روند که اصطلاحا به آن دم باریک گفته می‌شود.

آکاردئونی : این نوع یک دسته مانند آکاردئون دارد و هنگام باز و بسته کردن تغییر طول می‌دهد و طول دسته‌ی آن قابل تغییر است. هنگام پرچ‌ کاری با این ابزار باید دسته‌ی آن را به طور کامل باز کرده و قسمت انتهایی میخ را داخل سری قرار بدهید. سپس دسته را تا انتها ببندید.

دو دسته یا دسته بلند : که دارای دو دسته‌ی بلند می‌باشد و برای پرچ‌های بزرگ و اتصالات محکم مورد استفاده قرار می‌گیرد. هنگام کار با آن باید از دو دست خود استفاده کنید تا نیرو و فشار کار به طور مساوی روی هر دو دسته تقسیم شود. معمولا این مدل به خاطر داشتن دسته‌های بلند در مکان‌هایی که طول پرچ کن ساده جوابگو نیست به کار می‌رود. مقاله با ما همراه باشید.

کولیس

از این ابزار برای اندازه گیری طول داخلی و خارجی، قطر و عمق اجسام و قطعات مختلف مانند لوله، مته، قالب دندان، قطعه‌ی فلزی و … استفاده می‌شود. اندازه گیری با کولیس بسیار دقیق است و درصد خطای کمی دارد. همچنین دامنه‌ی اندازه گیری این ابزار نسبت به سایز آن متفاوت است. برای استفاده از این ابزار باید فک‌ها یا شاخک‌های آن را در نقاط مورد نظر قرار داده و پس از برداشتن آن اندازه‌ی به دست آمده روی خط کش مشخص می‌شود. کولیس ها انواع مختلفی دارند که کارایی هر کدام از دیگری تفاوت دارد. در این جا برخی از آنها را بررسی می‌کنیم.

ساده یا ورنیه دار : یکی از ساده‌ترین ابزار برای اندازه‌گیری واحد طول است. این ابزار از یک خط‌کش و دو فک که یکی ثابت و دیگری متحرک است تشکیل شده و ابعاد را به صورت مستقیم اندازه‌گیری می‌کند. از این وسیله بیشتر در مورد های خانگی مانند لوله کشی استفاده می‌شود.

ساعتی یا عقربه‌ای : در این نوع کولیس‌ها عدد به دست آمده از اندازه‌گیری روی عقربه نشان داده می‌شود و باید این مقدار با عدد روی خط‌کش جمع شود تا اندازه‌ی دقیق جسم به دست بیاید. در این مدل یک اهرم قفل کن روی خط‌کش خود دارد که پیچ آن بسته شده و از حرکت خط‌کش جلوگیری می‌کند.

دیجیتال: دارای یک نمایشگر است که مقدار اندازه‌ی به دست آمده را به طور دقیق نشان می‌دهد و نیازی به خواندن از روی عقربه یا خط‌کش نیست. بعضی از انواع آن دارای حافظه‌ی داخلی هستند و قابلیت اتصال به کامپیوتر را دارند تا بتوان اطلاعات آن را به راحتی انتقال داد. از این نوع کولیس ها در صنعت استفاده می‌شود.

گیج

گیج هم مانند کولیس‌ها ابزاری برای اندازه گیری است و انواع متفاوتی دارد که هرکدام برای اندازه گیری کمیت‌های مختلفی به کار می‌روند. با استفاده از گیج نتیجه‌ی اندازه گیری دقیق‌تر خواهد بود. همانطور که گفته شد گیج ها هم انواع گوناگونی دارند که در این جا به معرفی آنها می‌پردازیم.

گیج فشار یا مانومتر: برای اندازه گیری فشار مایع و گاز به کار می‌رود. معمولا در لوله‌های انتقال مایع و گاز، خطوط احتراق کوره‌های صنعتی و مخازن تحت فشار استفاده می‌شود. کار اصلی گیج فشار یا مانومتر این است که فشار و دمای سیالات را تحت کنترل نگه‌داشته و حرکات غیرعادی و وجود هرگونه اختلال در سیستم را نشان می‌دهد.

بور گیج یا گیج سیلندر: در صنعت خودروسازی و مکانیکی مورد استفاده دارد. با استفاده از این ابزار می‌توان اندازه‌ی داخلی قطعات خودرو را که عمق زیادی دارند اندازه گیری کرده و همچنین میزان سایش سرسیلندرها را مشخص کرد و ابزار خوبی برای تعمیرکاران خودرو است.

اندیکاتور : این ابزار برای اندازه گیری انحنای قطعات مختلف، کالیبره کردن دستگاه‌های تراش و فرز و هم راستا کردن دو قطعه به کار می‌رود. این ابزار دقت اندازه گیری بالایی دارد. استفاده از این ابزار راحت است و حتی در مقیاس‌های بزرگ می‌تواند اندازه‌های کوچک را نشان دهد. اندیکاتور در دو نوع آنالوگ و دیجیتال وجود دارد.

بلوک : این ابزار به صورت قطعات مکعبی، گرد، مثلثی و خطی فلزی و صیقل یافته می‌باشد و برای اندازه گیری واحد طول است. گیج بلوک به صورت چند پارچه است و در یک جعبه نگهداری می‌شود. این ابزار باید دارای گواهی کالیبراسیون باشد تا عملکرد دقیق‌تری داشته و اندازه گیری آن کاملا صحیح باشد. نکته‌ی مهمی که می‌توان به آن اشاره کرد نگهداری از این گیج به صورت تمیز و پاکیزه است.

فازمتر

ابزاری است که برای تشخیص سیم فاز از نول و سنجش وجود جریان الکتریکی یا عدم وجود آن به کار می‌رود. ابزار فازمتر از هشت قسمت تشکیل می‌شود که از آن جمله می‌توان به لبه یا نوک، عایق، لامپ و مقاومت، فنر، گیره، بدنه یا محفظه و پیچ انتهایی اشاره کرد. قسمت لبه که به سر پیچ گوشتی شباهت دارد به عایق متصل شده است و به همراه گیره، فنر و لامپ درون یک محفظه قرار می‌گیرند. در انتهای این محفظه یک پیچ هست که به هنگام استفاده کاربر باید انگشت خود را روی آن بگذارد.

ابزار فازمتر در انواع بسیار متنوعی تولید می‌شود که هر کدام دارای ویژگی‌های خاصی دارند و برای کارهای مختلفی استفاده می‌شود. یکی از متداول‌ترین انواع فازمتر یک سر یا یک تماسه است که با نام معمولی و چراغ دار نیز شناخته می‌شود. کاملا شبیه به پیچ گوشتی است که از قسمت نوک آن برای تست وجود جریان استفاده می‌کنند. به این دلیل اسم این ابزار یک سر است که فقط یک طرف آن با مدار تماس دارد و برای کامل شدن مدار از جریان برقی که در بدن کاربر است استفاده می‌کند.

به این صورت که نوک آن در محل مورد نظر قرار می‌گیرد و قسمت انتهایی دسته که دارای پیچ است باید انگشت کاربر روی آن پیچ قرار بگیرد. داخل محفظه‌ی آن یک لامپ وجود دارد که با کمترین جریان هم روشن می‌شود و به این ترتیب اگر لامپ روشن شدن جریان سیم فاز است اما اگر روشن نشد نول است.

تراز

تراز یکی از کلیدی ترین ابزارها به شمار می‌رود. این ابزار برای کنترل افقی و عمودی بودن سطوح مختلف به کار می‌رود. انواع پیشرفته‌ی آن علاوه بر کنترل شیب سطوح برای اندازه‌گیری زوایای خاص به کار می‌رود.. اندازه‌گیری و کنترل هم‌ محوری، هم سطحی، مستقیمی، تختی و توازی از دیگر خصوصیات ابزار تراز است. ابزارهای تراز طول‌های مختلفی دارند که برای کارهای خاصی مناسب هستند.ابزارهایی با طول بیشتر در کارهای حرفه‌ای استفاده می‌شود و دلیل آن دقت تشخیص بالای آن‌ها است. به ‌طورکلی می‌توان تراز را در دو نوع مدرج و غیر مدرج دسته بندی کرد. روی کپسول انواع مدرج همان طور که از نامش پیداست درجه‌بندی شده و علاوه بر کنترل شیب سطوح قابلیت نمایش میزان انحراف را دارد و قابل تنظیم است.

اما انواع غیر مدرج ملاک تشخیص افقی یا عمودی بودن سطوح در آن‌ها قرار گرفتن حباب در وسط استوانه است و درجه بندی ندارند. تراز هم از اجزای مختلفی تشکیل شده است که در این بخش به آنها اشاره می‌کنیم.

بدنه: که در واقع همان قاب ابزار به شمار می‌رود و معمولا از آلومینیوم، چدن، پلاستیک و چوب ساخته می‌شود و به دلیل اینکه به عنوان پوششی برای سایر اجزا است جنس بدنه آن تاثیر زیادی در میزان مقاومت ابزار دارد. اما بیشتر ابزار های تراز، جنسی از آلمینیوم دارند که هم زیباتر است و هم از استحکام بیشتری برخوردار است. قسمت پشتی نوع چدنی را به ‌خاطر قرار دادن آن روی سطوح گرد به صورت جناقی می‌سازند.

استوانه یا کپسول که برای نگهداری مایع تراز است و در دو نوع ثابت و قابل تنظیم است. مایع داخل این کپسول از ترکیب اتر و الکل تشکیل می‌شود. این مایع باید غلظت کمی داشته باشد و به دیواره‌ی محفظه نچسبد و آن را تر نکند. همچنین نباید تحت هیچ شرایطی تبخیر شود.
محافظ استوانه: که روی کپسول‌ها قرار می‌گیرد و آن‌ها را در برابر ضربه محافظت می‌کند و مانع شکستنش می‌شود. محافظ را از شیشه یا طلق ساخته می‌شود که نوع طلقی نسبت به شیشه‌ای مقاوم‌تر است و می‌تواند بهتر از کپسول مورد نظر حفاظت نماید.

پیچ‌های اتصال: قطعه های مختلف این ابزار توسط پیچ‌های اتصال به بدنه و سایر اجزا وصل می‌شوند.

پیچ تنظیم : در ترازهای مدرج وجود دارد. این پیچ برای تنظیم جهت کپسول و برای تغییر جهت آن به کار می‌رود. این پیچ در ترازهای غیر مدرج نیست.