بررسی انواع تراز

تراز یکی از انواع ابزارهای دستی است که کاربرد بسیار زیادی دارد. . این نوع ابزار بیشتر در صنعت‌های مختلفی همچون نجاری، ساختمان سازی و …. استفاده می‌شود و معمولا سایز کوچک آن برای مصارف خانگی مناسب‌تر است. از این وسیله در تمامی صنایع به منظور کنترل شیب سطح و مشخص کردن افقی و عمود بودن سطوح استفاده می‌شود. لازم است بدانید که امروزه ترازهای مختلفی با قابلیت‌های گوناگون طراحی و تولید شده اند. ترازهایی هستند که علاوه بر کنترل شیب قادر هستند که زاویه‌های مختلفی را اندازه گیری کنند. توجه داشته باشید که ترازها در طول‌های مختلفی ساخته می‌شوند که هر کدام از این اندازه ها برای کار خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. ترازها به طور کلی به دو دسته مندرج و غیر مندرج تقسیم بندی می‌شوند. باید با انواع آن و کاربرد هریک از آن‌ها آشنا باشید تا بتوانید انتخاب دقیق تر و بهتری داشته باشید و مطابق با نیاز و معیارهای خود یکی از انواع آن را خریداری کنید. ما در این مقاله قصد داریم به معرفی انواع ترازها و کاربرد هر یک از آن‌ها بپردازیم. پس با ما همراه باشید.

فهرست مطالب: (با کلیک بر روی هر عنوان به توضیحات بیشتر هدایت می شوید)

• اجزای تشکیل دهنده‌ی تراز

• کاربرد انواع تراز

• نکات مهم در زمان خرید ترازها

اجزای تشکیل دهنده‌ی تراز

برای آن که بتوانید انتخاب بهتری داشته باشید لازم است اول از همه بدانید که این ابزار از چه اجزایی تشکیل شده است. اجزای تشکیل دهنده تراز شامل قاب، کپسول، محافظ استوانه، پیچ اتصال، پیچ تنظیم است. بدنه تراز یا همان قاب دقیقا پوششی است که از اجزای داخلی تراز محافظت می‌کند و عموما جنس بدنه ترازها از آلومینیوم، چدن، پلاستیک و چوب ساخته می‌شود. لازم است توجه داشته باشید که جنس بدنه یکی از مهمترین اجزای هر وسیله‌ای است به خصوص در تزارها.

بدنه تراز  مهمترین قسمت آن است بنابراین باید از مقاومت کافی در برابر ضربه و خوردگی برخوردار باشد. به همین دلیل است که از متریال‌هاس مختلف و با کیفیتی برای ساخت بدنه آن استفاده می‌شود. در ترازهایی که بدنه آن‌ها از چدن است قسمت پشتی قاب به صورت جناقی طراحی شده است تا به راحتی بر روی سطوح گرد قرار بگیرد.

اگر به شکل تراز دقت کرده باشید یک استوانه‌ای در داخل آن قرار دارد که به آن کپسول نیز گفته می‌شود. وظیفه اصلی این بخش از ساختار تراز، نگهداری از مایع تراز است. استوانه یا کپسول به دو صورت ثابت و تنظیم شوند طراحی می‌شوند. مایع کپسول باید به گونه ای باشد که کمی غلظت داشته باشد و به دیواره استوانه نچسبد تا کاربر دچار خطای دید شود. مهمترین نکته‌ای که درباره مایع داخل استوانه لازم است بیان شود، این است که به هیچ عنوان این مایع نباید تبخیر شود. با توجه به همین نکته این مایع از مخلوط شدن اتر و الکل ساخته شده است.

به منظور محافظت از کپسول، استوانه‌ای از جنس شیشه و یا طلق که از استحکام مقاومت بالایی برخوردار است، قرار می‌گیرد. وظیفه این بخش از تراز، محافظت از کپسول و جلوگیری از شکسته شدن و وارد شدن ضربه به کپسول است. واضح و بدیهی است که اکثر اجزای بیان شده تراز با استفاده از پیچ‌های اتصال به بدنه و یکدیگر متصل شده‌اند. در تراز نوعی پیچ طراحی شده است که وظیفه آن تنظیم کردن جهت کپسول است. به این پیچ، پیچ تنظیم گفته می‌شود. پیچ تنظیم را بیشتر در ترازهای مدرج مشاهده خواهید کرد و به منظور تغییر جهت طراحی شده است. تا این بخش از مطلب با اجزای تشکیل دهنده تراز آشنا شدید. با ما همراه باشید تا به انواع تراز و کاربرد هر کدام از آن‌ها آشنا شوید.

کاربرد انواع تراز

امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی به منظور ساده‌تر شدن کارها و سریع تر انجام شدن هر کاری ابزارهای پیشرفته‌ای طراحی و تولید شده است. ترازها نیز ابزارهای پر کاربردی هستند که برای راحت‌تر کار کردن با آن‌ها ، از این امر مستثنا نیستند. بنابراین ترازهای دیجیتال و لیزری به بازار آمدند. امروزه برندهای زیادی درحال تولید انواع مختلفی از تراز با کاربردهای مختلفی هستند که این ترازها شامل:

1. تراز مایع

این نوع از تراز تشکیل شده از چندین استوانه مایع. با کمک این استوانه‌ها می‌توان تشخیص داد که هر سطحی عمودی است و یا افقی. از این مدل تراز عموما در کارهای صنعتی استفاده می‌شود و خود این تراز شامل انواع مختلفی می‌شود:

• تراز مایع افقی یک جهته

با توجه به اسم این تراز متوجه خواهید شد که تنها در یک جهت آن استوانه مایع وجود دارد. این استوانه در جهت افقی تراز قرار دارد و معمولا به منظور کنترل سطح شیب افقی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما اگر کپسول این مدل از تراز مدرج شده باشد، با استفاده از آن علاوه بر کنترل کردن شیب خواهید توانست اندازه شیب را نیز مشخص کنید. پس شاید بتوان گفت، ساده‌ترین نوع تراز مایع به حساب می‌آید.

• تراز مایع افقی دو جهته

در این مدل از تراز مایع دو استوانه وجود دارد که یکی از آن‌ها در جهت افی و دیگری موازی با عرض ابزار طراحی شده است. لازم است توجه داشته باشید که این مدل از ابزار نیز به صورت مدرج و ساده در بازار موجود است. با کمک این تراز می‌توانید شیب سطوح را به صورت همزمان افقی و عمودی کنترل کنید.

• تراز چهار گوش

شکل این تراز به صورت یک مربع میان تهی‌ست. در دو جهت عرضی و طولی استوانه‌ای از جنش شیشه دارد و عمکلرد آن شبیه به تراز دو جهته است. در این مدل از تراز دو وجه آن به صورت تخت است و دو وجه دیگر آن به صورت جناغی شکل.

بنابراین لازم است بدانید که از این تراز  برای کنترل و اندازه گیری سطح‌های تخت و استوانه‌ای استفاده می‌شود.

• تراز شلنگی

تراز شلنگی نوعی تراز است که از دو استوانه مدرج و یک شلنگ ساخته شده است. از این تراز در کارهایی که نیاز به نصب و کنترل هم سطحی است، بیشتر استفاده می‌شود. لازم است بگوییم که طول شلنگ رابط آن با توجه به مکان، قابل تغییر است تا چند متر طول دارد. با کمک این تراز می‌توانی میزان اختلافی که بین سطح‌ها وجود دارد را بفهمید.

• تراز میکرومتردار

این تراز نوعی ابزار است که با کمک آن می‌توان میزان انحراف در هر متر را تشخیص داد. همچنین توجه داشته باشید که این مدل از تراز مقدار انحراف را نمایش می‌دهد. تراز میکرومتردار یک تراز مدرج محسوب می‌شود.

• تراز کروی

با توجه به اسم این تراز، شکل ظاهری کروی مانند دارد و به منظور مشخص کردن انحراف در هر جهتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. جالب است بدانید که از این ابزار برای دوربین‌ها استفاده می‌شود.

• تراز زاویه سنج

تراز زاویه سنج شکلی بسیار شبیه به نقاله دارد و با کمک آن قادر خواهید بود زاویه شیب هر سطحی را به صورت دقیق مشخص کنید. تراز زاویه سنج نیز نوعی تراز مدرج است.

2. دستی

یکی از متداول‌ترین نوع ترازها، تراز دستی است که کاربرد بیشتر آن در اموری همچون بنایی است. جنس ترازهای دستی معمولا از چوب، پلاستیک و فلز است. واضح است که نوع فلزی این ترازها از مقاومت بیشتری برخوردار است. این نوع از ترازها از یک یا چندین کپسول حبابی ساخته می‌شود که در محورهای محتلفی به منظور اندازه گیری و کنترل سطوح مختلفی همچون افقی، عمودی و زاویه 45 درجه مورد استفاده قرار می‌گیرد. ترازها دستی در سایزهای مختلفی طراحی و تولید می‌شوند. ترازهایی که طول آن‌ها 4-7 سانتی متر است، به ترازهای جیبی معروف هستند. البته ناگفته نماند که ترازهای جیبی از یک محور برخوردار هستند و به دلیل آن‌که طول کمتری دارند، به راحتی قابل حمل شدن هستند و در جعبه ابزار فضای زیادی را اشغال نمی‌کند. نکته حائز اهمیت درباره استفاده این نوع از ترازها این است که باید با دقت زیادی از آن استفاده کنید تا کپسول تراز آسیب جدی نبیند. زیرا اگر محفظه شکسته شود مایعی که در داخل آن وحود دارد بیرون می ریزد و در نهایت باید بگوییم تراز دیگر قابل استفاده نیست.

3. شاقول

این مدل از تراز یکی از قدیمی‌ترین انواع تراز به حساب می‌آید. شاقول ابزاری است که از جنس فلز و یا سنگ. به منظور کنترل سطح‌های عمودی با کمک طنابی از یک ارتفاع آویزان می‌شود. جالب است بدانید که این تراز با کمک نیروی جاذبه زمین فرایند اندازه گیری را به اتمام می‌رساند. از تراز شاقول برای نصب چهارچوب، روشنایی، ریل آسانسور و … استفاده می‌شود. با پیشرفت علم و تکنولوژی شاقول‌های لیزری به بازار آمدند که به صورت دقیق تر این کار را انجام میدهند و همچنین سرعت انجام کار نیز بیشتر می‌شود. از طرفی دیگر به طناب و تجهیزات اضافی دیگر نیازی نیست.

4. تراز دیجیتالی

هر ابزاری ابتدا نوع دستی آن وارد بازار شد و کم کم با پیشرفت علم و مشکلاتی که نوع دستی داشت، نوع پیشرفته‌تر آن به بازار آمد. ترازهای دیجیتالی ترازهایی هستند که بدون کپسول حبابی هستند. این مدل از ترازها به منظور کنترل و اندازه گیری شیب سطح‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مدل از ترازها دارای یک صفحه نمایشگر هستند که اعداد به دست آمده را به صورت کاملا دقیق نشان می‌دهد و احتمال خطا در این تراز کمتر است. نتایج بدست آمده را برحسب اینچ، سانتی متر ، درصد و درجه نشان می‌دهد.

لازم به ذکر است که با کمک این ابزار قادر خواهید بود علاوه بر کنترل شیب، میزان انحراف سطح را نیز محاسبه کنید. همچنین این تراز امکان نصب برنامه‌های گوناگونی را داراست و قابلیت ذخیره کردن اندازه‌های بدست آمده را دارد. معمولا از ترازهای دیجیتال در کارهایی مثل دکوراسیون داخلی، لوله گذاری، نجاری و سایر کارها استفاده می‌شود. تراز دیجیتال با کمک یک باتری کار می‌کند و برخی از مدل‌های آن طوری طراحی شده‌اند که خاموش و روشن شوند تا بتوان در مصرف باتری آن صرفه جویی کرد. همچنین لازم است که در زمان خرید تراز دیجیتال به دامنه اندازه گیری و میزان دقت آن توجه زیادی داشته باشید.

5. تراز لیزی

تراز لیزری یکی از دقیق‌ترین نوع ترازهاست که عملیات کنترل، اندازه گیری و تشخیص شیب را با کمک اشعه‌ی لیزر در چند ثانیه انجام می‌دهداین تراز نیز همچون تراز دیجیتال با باتری کار می‌کند و پس از تمام شدن باتری می‌توانید باتری آن را تعویض کنید.

لازم است توجه داشته باشید که در این مدل از تراز حداقل یک نقطه برای امتداد دهید و انتقال ارتفاع طراحی شده است که به صورت اتوماتیک خطهایی افقی و عمودی با اشعه تراز می‌کند و باید بدانید که میزان خطا آن خیلی کم است. مهمترین ویژگی که این تراز دارد، این است که نیازی نیست با دست آن را نگهدارید، سه پایه‌ای برای آن طراحی شده است که در زمان کار بر روی آن قرار میگیرد.

ترازهای لیزری در دو سایز کوچک و بزرگ طراحی و تولید می‌شوند. ترازهای لیزی کوچک بیشتر برای کارهای مثل نصب کاغذ دیواری، نصب قفسه و کابینت، نصب کلید و پریز مورد استفاده قرار میگیرد. اما ترازهای لیزری بزرگ در پروژه‌های ساختمانی و عمرانی بزرگی کاربرد دارند. این مدل از تراز نیز به انواع مختلفی تقسیم بندی می‌شود که عبارت است از:

• تراز لیزری نقطه‌ای

یکی از ساده‌ترین انواع تراز لیزری است که در پروژه‌های کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرد. همان طوری که از اسم آن مشخص است تابش اشعه آن بر روی هر سطحی به صورت نقطه ای است. برای استفاده از این تراز نیازی به مهارت خاصی نیست به راحتی می‌توان با آن کار کرد.

• تراز لیزری خطی

این تراز برای کنترل شیب به صورت همزمان در سطوح عمودی و افقی به کار می‌رود. به منظور دقیق تر کار کردن این تراز و خطای کمتر، لازم است که بر روی سه پایه قرار بگیرد. لازم است توجه داشته باشید که نسبت به تراز لیزری نقطه‌ای از دوام و مقاومت بیشتری برخوردار است و همچنین گران‌تر نیز است.

• تراز لیزری چرخشی

این مدل از تراز یک موتور چرخشی دارد که قابلیت پخش نور در اطراف را داراست. به راحتی با این تراز می‌توانید فاصله‌های مختلف را اندازه گیری کنید. لازم است توجه داشته باشید که دقت اندازه گیری این تراز به نسبت دیگر ترازها بسیار بالاتر است و در پروژه‌های بزرگ کاربرد بسیار زیادی دارد.

• تراز لیزری ترکیبی

این مدل از تراز ترکیبی از تراز نقطه‌ای و خطی است و کاربرد هر دو نوع تراز را با هم دارا است.

نکات مهمی که در زمان خرید ترازها باید به آن توجه داشته باشید:

همان طوری که در مطالب قبلی گفتیم برای خرید هر نوع ابزاری لازم است اول از همه مشخص کنید که آن ابزار را برای چه کار می‌خواهید و شاید بهتر باشد اینگونه بگوییم که این ابزار چه نیازی از شما را باید برطرف کند. بنابراین لازم است قبل از خرید تراز برخی از نکات را مورد توجه قرار دهید تا بتوانید انتخاب بهتر و مطلوب‌تری داشته باشید.

• اول از همه باید به نوع ابزار دقت داشته باشید. مدل ابزار یکی از آن نکاتی است که حتما قبل از خرید به آن توجه داشته باشید. مثلا ترازهایی که طول بیشتری دارند، برای استفاده در کارهایی همچون نجاری، سنگ فرش، ساخت دیوارهای تزئینی و … مورد استفاده قرار می‌گیرد. در برخی از مواقع ترازها به عنوان خط کش نیز قابل استفاده هستند. ترازهایی به بازار آمده‌اند که چراغ قوه دارند و در محیط‌های تاریک به راحتی می‌توان از آن استفاده کرد. بنابراین لازم است که اول از همه مشخص کنید که تراز را برای چه کاری می‌خواهید.
• با توجه به این موضوع که این ابزار هم در کارگاه‌های بزرگ و کوچک و هم در خانه مورد استفاده قرار می‌گیرد جنس بدنه مهمترین مساله است که در زمان خرید باید به آن توجه داشته باشید. بدنه تراز باید مقاومت بسیار بالایی در برابر ضربه و شکستگی داشته باشد تا به راحتی به آن آسیبی وارد نشود. زیرا در صورت وارد شدن ضربه و شکسته شدن استوانه و بیرون ریختن مایع آن دیگر تراز قابل استفاده نخواهد بود. جنس بدنه ترازها معمولا از چوب پلاستیک و فلز است. ترازهای فلزی بهترین تزارها از نظر کیفیت جنس بدنه شناخته شده اند. لازم است در زمان خرید توجه داشته باشید که بدنه آن به صورت یکپارچه ساخته شده باشد تا تمیز کردن آن کار دشواری نباشد و به راحتی تمیز شوند.
• نکته بعدی که در زمان خرید تراز باید به آن توجه داشته باشید، وزن آن ابزار است. با استفاده از متریال‌های مختلف در ساخت ابزارآلات، وزن‌ آن‌ها قطعا متفاوت خواهد بود. بنابراین بهتر است اگر تراز را برای مصرف خانگی می‌خواهید از ترازی انتخاب کنید که ساده‌تر باشد و همچنین وزن سبکتری داشته باشد. معمولا ترازهای فلزی بیشتر در کارگاه‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• تعداد محور تراز یکی دیگر از نکاتی است که باید در زمان خرید به آن توجه زیادی شود. لازم است بدانید که تعداد کپسول و یا همان محور در ترازها بین 1 تا 3 عدد است. واضح و بدیهی است که هرچه این تعداد محورها بیشتر باشد، کارایی تراز قطعا بیشتر خواهد بود. در مدل‌های تک محوره فقط می‌توان یک جهت را بررسی و کنترل کرد. ترازهای سه محوره این قابلیت را دارند که کنترل سطوح عمودی، افقی، و شیب زوایای سطح را بتوان مشخص کرد.
• کالیبراسیون در ترازها به این معنا است که دقت اندازه‌گیری تراز تا چه میزان دقیق است. بنابراین ترازی که از خاصیت کالیبره بودن بهره ببرد، دارای دقت بالا در اندازه گیری و میزان خطا کمتری است. اما چگونه می‌توان کالیبره بودن یک تراز را تشخیص داد؟

برای این کار کافیست تراز را بر روی یک سطح صاف افقی بدون هیچ گونه زاویه‌ای قرار دهید. در این زمان اگر حباب ساخته شده به طور کامل در وسط واقع شود، تراز از خاصیت کالیبره بودن بهره می‌برد و دقت بسیار بالایی دارد.

• در زما خرید تراز خوب و با یفیت حتما به سایز حباب داخل کپسول توجه داشته باشید. حباب موجود در داخل کپسول باید به راحتی قابل تشخیص باشد. برخی از مدل‌های تراز در بازار وجود دارند که به دلیل پایین بودن کیفیت آن‌ها اندازه حباب به اندازه‌ای ریز است که به راحتی با چشم قابل دیدن نیست. بنابراین توصیه می‌کنیم از معتبرترین و شناخته شده‌ترین برندهای روز دنیا انواع ابزارآلات خود را تهیه کنید تا از خرید خود رضایت کافی را داشته باشید.
• جنس کپسول نیز در زمان خرید تراز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. معمولا جنس کپسول‌ها از پلاستیک مقاوم و یا شیشه است. تا در زمان برخورد با اشیا و افتادن از دست کاربر به راحتی شکسته نشود. لازم است توجه داشته باشید که اگر شیشه کپسول آسیب ببیند، مایع داخل آن خالی شده و دیگر تراز قابل استفاده نخواهد بود. بنابراین حتما به جنس کپسول در زمان خرید توجه زیادی داشته باشید. همچنین لازم است بگوییم کپسول‌هایی که پلاستیکی هستند مقاومت بسیار بالاتری نسبت به نوع شیشه‌ای دارند و به سختی در برابر ضربه شکسته می‌شوند.
• ترازهایی وجود دارند که دارای مگنت‌های هستند تا به سطح بچسبند و انداره گیری به صورت دقیق تر انجام شود. همان طوری که از اسم این مدل تراز مشخص است برای سطوح فلزی بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد لازم است که در زمان خرید حتما به کیفیت آهنربا آن توجه زیادی داشته باشید. البته ناگفته نماند که سطحی که می‌خواهید با استفاده از تراز اندازه گیری و کنترل شیب کنید باید صاف و بدون برآمدگی باشد تا به راحتی تراز مگنتی به آن بچسبد.

تراز یکی از مهمترین و اساسی‌ترین ابزارهایی است که در صنعت‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. با استفاده از این وسیله می‌توانید شیب سطوح مختلف را کنترل و اندازه گیری کنید. مهمترین استفاده از تراز در صنعت ساختمان سازی در زمان ساخت بنا است. یعنی برای اینکه بنا بتواند دیواری را صاف و بدون شیب بسازد نیاز به این ابزار دارد تا مدام با آن شیب سطح را کنترل کند. زیرا اگر دیوار حتی ذره‌ای شیب داشته باشد، باعث می‌شود که تا آخر کار همان شیب ادامه پیدا کند و یا حتی بیشتر نیز شود. در صنعت‌های دیگر نیز از این وسیله استفاده می‌شود اما بیشترین کاربرد آن استفاده در ساختمان سازی است. نا گفته نماند که از این ابزار برای کنترل شیب سطوح و زوایه‌های خاصی مثل 0،45،90 مورد استفاده قرار می‌گیرد. ترازها معمولا ساختاری بسیار مشابه هم دارند و تنها ممکن است جنس بدنه آن‌ها و در برخی مدل‌ها امکانات آن‌ها بیشتر باشد. برندهای بسیار زیادی در دنیا وجود دارند که در حال تولید انواع ابزارهای دستی و برقی برای صنایع مختلفی هستند. در زمان خرید حتما به برند محصول توجه داشته باشید تا از کیفیت آن اطمینان داشته باشید. بنابراین با تمامی این نماتی که در این مطلب بیان نمودیم می‌توانید انتخاب بهتر و مناسب‌تری داشته باشید.