راهنمای خرید انبر پرچ

انبر پرچ یا پرچ کن ابزاری است که به وسیله‌ی آن می‌توان دو یا چند قطعه را به یکدیگر وصل کرد. اتصال انجام شده توسط این ابزار از نوع ثابت است و قطعات به راحتی از هم جدا نمی‌شوند. ساده‌ترین مثال برای درک بهتر این موضوع پرچ کاری پلاک خودرو است که به بدنه متصل می‌شود و تا زمان تعویض نمی‌توان آن را جدا کرد. جداسازی قطعات پرچ شده تنها با از بین رفتن میخ پرچ امکان پذیر است. این ابزار کاربردهای فراوانی دارد و از انواع مختلف آن در کارهای گوناگون استفاده می‌شود. علاوه بر کاربردهای صنعتی در منازل نیز برای انجام کارهای سبک به کار می‌رود. معمولا انواع دستی آن در جعبه ابزار خانه‌ها پیدا می‌شود و کار با آن راحت است. چنانچه قصد دارید این ابزار را تهیه کنید باید در مورد انواع مختلف و نحوه‌ی کار با آن اطلاعاتی داشته باشید. برای آشنایی بیشتر با انبر پرچ و نکات مهم در خرید آن در این مقاله با ما همراه باشید.

فهرست مطالب: (با کلیک بر روی هر عنوان به توضیحات بیشتر هدایت می شوید)

• انبر پرچ چیست؟

• انواع انبر پرچ

• نکات مهم در خرید انبر پرچ

• نحوه‌ی پرچ کاری

انبر پرچ چیست؟

ابزاری است که از دو دسته، سری، فنر، گیره و سایر اجزای داخلی تشکیل شده و برای اتصال قطعات فلزی به یکدیگر یا سایر قطعات به‌کار می‌رود. این ابزار بیشتر زمانی استفاده می‌شود که امکان جوشکاری وجود ندارد یا دسترسی به قطعات فقط از یک سمت امکان پذیر است. پرچ کاری با استفاده از مهره یا میخ پرچ انجام می‌شود. مهره‌های پرچ از نظر شکل ظاهری در انواع لبه دار ساده، شیاردار، سر خزینه‌ی ساده و شیاردار، لبه نازک ساده و لبه دار شش گوش وجود دارند. معمولا جنس این مهره‌ها از فولاد، استیل ضد زنگ، آلومینیوم، روی و برنج است که هر کدام برای اتصال خاصی به کار می‌روند. سایز مهره های پرچ با حرف M نشان داده می‌شود و از سایز M3 تا M12 موجود هستند. میخ‌های پرچ نیز در شکل‌های مختلفی مانند چکشی، فشنگی، ترقه‌ای، لوله و … وجود دارند و انواع کوتاه و بلند آن برای پرچ کاری قطعات گوناگون با ضخامت‌های متفاوت به کار می‌روند. رایج‌ترین سایز میخ‌های پرچ 3 ، 5 و 7 میلیمتر است. برای پرچ کاری باید دو قطعه را با دریل سوراخ کرده و سپس با استفاده از میخ یا مهره آن ها را به هم وصل کرد. معمولا برای این کار بیشتر از میخ‌های پرچ استفاده می‌کنند. چون هم کار با آن‌ها سرعت بالاتری دارد و هم از نظر ظاهری نسبت به پیچ و مهره ظریف‌تر هستند.

کاربرد انبر پرچ

این ابزار برای اتصال قطعات مختلف فلزی، پلاستیکی و … به کار می‌رود و در کارهای صنعتی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. انواع دستی آن در مصارف خانگی و کارهای سبک و انواع بادی و برقی در صنایع مختلف قابل استفاده هستند. از جمله کاربردهای آن در صنعت خودروسازی می‌توان به اتصال باربند، گلگیر، رادیاتور و سایر اجزا به شاسی و چارچوب خودرو، تعویض و نصب پلاک اشاره کرد. همچنین با استفاده از انواع صنعتی این ابزار اجزای داخل کابین هواپیما را پرچ کاری می‌کنند. علاوه بر این موارد در ساخت لوازم خانگی مثل یخچال، تولید وسایل اداری، اتصال قطعات دوچرخه، تهیه‌ی تجهیزات سالن‌های بازی و کارهایی از این قبیل بسیار کاربرد دارند.

انواع انبر پرچ

به طور کلی پرچ کن‌ها در انواع بادی، برقی و دستی وجود دارند که انواع بادی و برقی در کارهای صنعتی و انواع دستی برای کارهای سبک و مصارف خانگی به کار می‌روند. نوع بادی در دو نوع ساده و اتوماتیک دسته بندی می‌شود که هر دو با استفاده از کمپرسور هوا کار پرچ را انجام می‌دهند. در حجم‌های کاری بالا در صنایع مختلف برای عملکرد دقیق‌تر از این نوع استفاده می‌کنند. به دلیل این که برای نگهداری کمپرسور آن فضای زیادی نیاز است در مصارف خانگی قابل استفاده نیست. نوع برقی نیز مانند دستگاه بادی کار می‌کند با این تفاوت که نیرو محرکه‌ی آن جریان برق است. البته در مواردی که دسترسی به برق امکان پذیر نیست از انواع شارژی آن استفاده می‌کنند.

انبر پرچ دستی همان طور که از اسمش پیداست ظاهری شبیه به انبر دارد و از دو دسته و سری تشکیل شده است. این نوع خود در انواع ساده، دو دسته و آکاردئونی وجود دارد که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند و در مکان‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• ساده : معمولی‌ترین و در عین حال پرکاربردترین نوع این ابزار است که از دو دسته‌ی انبری از جنس فلز یا پلاستیک تشکیل شده و برای تعمیرات و کارهای سبک به کار می‌رود. پرچ کاری با این ابزار بسیار راحت است. حتی با یک دست هم می‌توان دسته‌های آن را فشار داد و به نیروی زیادی نیاز ندارد. در فضاهای تنگ و با میزان دسترسی کم باید از مدل‌هایی که سری بلندتری دارند و طول آن ها راحت‌تر به مکان مورد نظر می‌رسد استفاده کرد.
• دو دسته یا دسته بلند : طول دسته‌ی این مدل نسبت به انواع ساده کمی بلندتر است و فشار دادن آن به نیروی بیشتری نیاز دارد. به همین دلیل باید با دو دست فشار داده شود. قابل ذکر است که انتقال نیرو به دسته‌های آن به طور مساوی انجام می‌شود و هر دو طرف به مقدار یکسان فشار وارد شده را تحمل می‌کنند. معمولا در پرچ کاری‌های بزرگ و محکم مورد استفاده قرار می‌گیرد. محدوده پرچ زنی این مدل بیشتر است و علاوه بر مصارف خانگی در کارگاه‌های صنعتی برق و مکانیکی هم کاربرد فراوانی دارد.
• آکاردئونی : دسته‌های این مدل شبیه به آکاردئون است و با باز و بسته کردن دسته طول آن تغییر می‌کند. به همین دلیل در مکان‌هایی که به تغییر طول ابزار نیاز باشد به کار می‌رود. برای کار با آن باید دسته را کاملا باز کرده و بعد از قرار دادن میخ پرچ در داخل سری دسته را تا آخر ببندید. اگر میخ وصل نشد باید این کار را تکرار کنید.

نحوه‌ی پرچ کاری با انبر پرچ دستی

کار با این ابزار بسیار ساده است و هر فردی می‌تواند با آن کار کند. به طور خلاصه پرچ کاری با انواع دستی این ابزار شامل 4 مرحله‌ی سوراخ کاری، جا زدن میخ پرچ، گرفتن لقی و فرم دادن به سر قفل شونده است که تمامی مراحل را در ساده‌ترین حالت توضیح می‌دهیم.

• برای شروع کار ابتدا باید قطعاتی که قرار است به هم وصل شوند را با استفاده از دریل سوراخ کنید. البته توجه داشته باشید که قطر این سوراخ باید با قطر میخ پرچ مورد استفاده متناسب باشد تا به طور کامل چفت شود. هنگام سوراخ کاری بهتر است که قطعات مورد نظر را روی هم قرار داده و هر دو را همزمان سوراخ کنید تا کاملا بر هم منطبق باشند. در صورت وجود پلیسه در اطراف سوراخ ایجاد شده آن را تمیز کنید. اگر از میخ پرچ نوع سر خزینه‌ای استفاده می‌کنید باید سوراخ را خزینه کاری کنید.
• بعد از سوراخ کاری قطعات و تمیز کردن آن‌ها نوبت جا زدن میخ است. برای این کار باید قسمت انتهایی میخ پرچ را درون سری انبر پرچ قرار داده و سر آن را به محل اتصال وارد کنید.
• در این مرحله باید قطعات روی قالب زیر پرچ قرار بگیرند. این قسمت که به عنوان تکیه‌گاه میخ عمل می‌کند یک تورفتگی دارد که با هدایت پرچ به داخل سوراخ مانع از تغییر فرم آن می‌شود. بعد از قرار گرفتن قطعات روی قالب باید با استفاده از پرچ کش و چکش آن‌ها را به هم فشار دهید. سپس پرچ کش را از روی قطعات برداشته و با چکش به میخ پرچ ضربه‌ی عمودی وارد کنید تا در جای خود محکم شود. بعد باید دسته‌های انبر را فشار دهید تا میخ فشرده شده و دو قطعه به هم وصل شوند. بعد از اتصال قطعات میخ از ناحیه‌ی ضعیف شده می‌شکند و از انبر جدا می‌شود.
• در آخرین مرحله باید فرم سر قفل شونده را تغییر دهید. برای این کار باید ضربه‌های چکش را از جهت دیگری به سر پرچ وارد کنید و در نهایت با قرار دادن قالب سر پرچ روی سر قفل کن شکل آن را کامل کنید.

شیوه‌ی نگهداری صحیح از انبر پرچ

هنگام کار با این ابزار و بعد از استفاده از آن باید نکاتی را رعایت کنید تا به ابزار آسیب نرسد و در دفعات بعدی هم بتوانید از آن استفاده کنید. به چند مورد از نکات مهم اشاره می‌کنیم.

• بهتر است که این ابزار را در شرایط آب و هوایی خشک و به دور از رطوبت نگهدارید تا بدنه و قطعات داخلی آن دچار زنگ زدگی و پوسیدگی نشوند.
• اندازه‌ی میخ‌های پرچ استفاده شده باید متناسب با قدرت ابزار باشد. در صورت وجود ناهماهنگی بین این دو مورد فشار زیادی به دسته وارد شده و باعث شکستگی و کاهش عمر آن می‌شود.
• از استاندارد بودن میخ‌های پرچ مطمئن شوید. زیرا انواع تقلبی آن به دندانه‌های موجود در قسمت سری آسیب می‌زند.
• برای جلوگیری از گیر کردن انبر باید هر چند ماه یکبار اجزای داخلی و فنر آن را تمیز کرده و روغن کاری کنید. این کار علاوه بر تمیزی قطعات به افزایش طول عمر ابزار نیز کمک می‌کند.

نکات مهم در خرید انبر پرچ

با خرید محصول با کیفیت کار مورد نظر به بهترین نحو انجام شده و ابزار نیز طول عمر بیشتری خواهد داشت. بنابراین باید قبل از خرید این ابزار پرکاربرد با توجه به نیاز کاری، ویژگی‌ها و مشخصات فنی هر ابزار بهترین نوع آن را خریداری کنید. از جمله مواردی که هنگام خرید انبر پرچ حتما باید به آن‌ها توجه داشته باشید عبارتند از :

• نوع ابزار : اولین و مهم‌ترین نکته‌ای که باید به آن دقت کنید انتخاب ابزار متناسب با کارتان است. این ابزار تنوع زیادی دارد که هر کدام برای نوع خاصی از پرچ مناسب هستند. برای مثال انواع دو دسته برای پرچ‌های بزرگ به کار می‌روند. در حالی که برای کارهای جزئی‌تر از انواع ساده استفاده می‌کنند. بنابراین نوع کار شما است که نوع ابزار را تعیین می‌کند.
• وزن و اندازه : این مورد نیز کاملا به نوع کار شما بستگی دارد. در صورتی که پرچ کاری را برای ورق های نازک و با میخ‌های کوتاه انجام می‌دهید ابزاری با اندازه‌ی دسته‌ی معمولی برای کار شما مناسب خواهد بود. اما اگر اندازه‌ی میخ‌های پرچ بزرگ باشد باید از انواع دسته بلند استفاده کنید. وزن این ابزار نیز با جنس بدنه و سایز آن ارتباط مستقیمی دارد. چون به صورت دستی مورد استفاده قرار می‌گیرد انواع سنگین آن باعث خستگی دست می‌شود.
• طراحی و جنس دسته : طراحی دسته‌ی این ابزار باید به صورت ارگونومیک و سازگار با دست کاربر باشد تا باعث خستگی و اذیت دست نشود. همچنین دسته‌ی آن باید از مقاومت کافی برخوردار باشد که هنگام کار و وارد شدن فشار به آن به راحتی نشکند. معمولا بدنه و دسته‌ی این ابزار را از فولاد ضد زنگ می‌سازند که هم در برابر رطوبت دچار زنگ زدگی و پوسیدگی نشود و هم در برابر فشار مقاوم باشد. انواع ساخته شده از جنس چدن شکننده هستند و مقاومت چندانی ندارند و با کمترین فشار آسیب می‌بینند.
• طول دسته : اندازه‌ی دسته با توجه به سایز میخ‌های پرچ تعیین می‌شود. هرچه اندازه‌ی میخ‌ها بزرگتر باشد باید از انواع دسته بلند استفاده کنید. هرچه میزان طول دسته بیشتر باشد قدرت و نیروی وارد شده به همان میزان افزایش می‌یابد. انبرهای دسته بلند از استحکام بیشتری برخوردارند. به همین دلیل در اتصالات محکم و بزرگ به کار می‌روند.
• تعداد سری : اکثر انبرهای پرچ چهار سری روی دسته‌ی خود دارند اما این تعداد نسبت به نوع ابزار متغیر است. اندازه‌ی سری‌ها باید با سایز میخ‌های مورد استفاده متناسب باشد. بنابراین ابزاری که تعداد سری‌های بیشتری دارند برای پرچ‌های بیشتری با سایزهای مختلف به کار می‌روند.
• قدرت و کیفیت فنر : عمل پرچ کاری یا همان پهن کردن نوک میخ توسط فنر انجام می‌شود. حال اگر این فنر از قدرت و کیفیت بالایی برخوردار باشد بعد از انجام پرچ کاری، میخ‌ها در جایشان ثابت می‌شوند و ابزار به حالت اولیه برمی‌گردد. ضعف فنر علاوه بر این که باعث درست انجام ندادن کار پرچ می‌شود روی کارایی ابزار نیز تاثیر منفی دارد.
• قابلیت قفل دسته : این ویژگی در بعضی از انواع این ابزار وجود دارد و دکمه‌ی قفل در انتهای دسته آن‌ها قرار گرفته است. این خاصیت مانع از باز شدن دسته‌ها می‌شود و می‌توان به راحتی آن را جا به جا کرد. همچنین قفل شدن دسته‌ها زمانی که می‌خواهید انبر را روی سوراخ ایجاد شده حرکت دهید بسیار کاربرد دارد.
• قیمت : انواع مختلف این ابزار با قیمت‌های متفاوتی در بازار وجود دارند و بازه‌ی قیمتی آن‌ها از چند ده هزار تومان تا چند صد هزار تومان متغیر است. ویژگی‌های معرفی شده در تعیین قیمت این ابزار تاثیر زیادی دارند و شما باید با توجه به نیاز کاری و بودجه‌ی خودتان بهترین نوع آن را انتخاب کنید. در صورتی که انواع ارزان‌تر و با قیمت مناسب کار شما را انجام می‌دهند نیاز نیست که هزینه‌ی اضافی بابت خرید انواع گران‌تر بپردازید.