راهنمای خرید پیچ گوشتی

پیچ ‌گوشتی جزو ابزارآلات پرکاربرد است که در جعبه ابزار اکثر خانه‌ها وجود دارد و از آن برای کارهای مختلفی استفاده می‌شود. باز و بسته کردن انواع پیچ ساده‌ترین کاری است که این ابزار انجام می‌دهد. کار با این وسیله راحت است و حتی افراد تازه کار و غیر حرفه‌ای هم می‌توانند با آن کار کنند. این ابزار علاوه بر مصارف خانگی در موارد حرفه‌ای و تخصصی‌تر نیز کاربرد فراوانی دارد و افراد ماهر و کاربلد از انواع آن برای کارهایشان استفاده می‌کنند. اگر می‌خواهید برای استفاده‌ی عمومی یا حرفه‌ای این ابزار را تهیه کنید و اطلاعات کافی در مورد آن ندارید در این مقاله با ما همراه باشید تا با انواع این وسیله‌ی پر کاربرد و نحوه‌ی خرید پیچ گوشتی مناسب خود آشنا شوید.

پیچ‌ گوشتی چیست؟

یکی از ساده‌ترین و پرکاربردترین ابزارآلات است که با کمک نیروی اهرمی و گشتاوری برای باز و بسته کردن انواع پیچ به کار می‌رود. این ابزار بسته به نوع پیچ و محل مورد استفاده در اندازه و انواع گوناگونی تولید می‌شود. با قرار دادن سر این وسیله در شیارهای پیچ و چرخاندن آن پیچ به درون قطعه‌ی مورد نظر فرو رفته و محکم می‌شود. این ابزار به‌طور کلی در دو نوع دستی و برقی وجود دارد که در نوع ساده نیروی دست باعث چرخش می‌شود و از دو قسمت اصلی دسته و میله تشکیل شده است. نوع برقی با نیروی موتور الکتریکی کار کرده و سرعت بیشتری نسبت به نوع ساده دارد. این نوع دارای بدنه‌ی ثابت و سری قابل تعویض است. پیچ ‌گوشتی‌ها به ‌صورت تکی و مجموعه‌ی کامل در انواع مختلف قابل تهیه هستند و برای کارهای گوناگونی به کار می‌روند.

اجزای تشکیل دهنده‌ی پیچ ‌گوشتی

این وسیله از سه قسمت اصلی دسته، میله و نوک تشکیل شده است که هر قسمت نسبت به نوع ابزار مورد استفاده و کاربرد آن طراحی، جنس، اندازه و انواع مختلفی دارد.

• دسته

این قسمت به دلیل قرارگیری در دست کاربر و استفاده‎ی آسان باید به صورت ارگونومیک و متناسب با ابعاد دست طراحی شده و جنس مناسبی داشته باشد. همچنین نباید در دست کاربر دچار لغزش شود. دسته‌ها اکثرا از جنس پلاستیک، چوب و فلز ساخته می‌شوند. انواع معمولی این وسیله دسته‌ای از جنس پلاستیک سفت دارند که مکانیک‌ها و مهندسین بیشتر از آن استفاده می‌کنند. کار مکانیک‌ها همراه با گریس و روغن کاری است و چون این مواد روی دسته‌های پلاستیکی سخت باقی نمی‌مانند و به راحتی پاک می‌شوند برای این افراد مناسب هستند. دسته‌های لاستیکی و نرم نسبت به انواع پلاستیکی راحت‌تر در دست قرار می‌گیرند و قدرت چرخش و استحکام بالایی دارند. نجارها و افراد مبتدی بیشتر از این نوع استفاده می‌کنند. افراد برق‌کار نیز برای جلوگیری از خطر برق گرفتگی باید دسته‌های عایق را انتخاب کنند. دسته‌های نرم کاملا لاستیکی و ترکیبی از پلاستیک و لاستیک دوام بیشتری دارند و هنگام چرخش به راحتی قابل کنترل هستند.

• میله

این قسمت بین دسته و نوک قرار دارد و هنگام خرید باید توجه بیشتری به آن داشت. میله باید استحکام و دوام زیادی داشته باشد که به راحتی خم نشده و آسیب نبیند. به همین دلیل بیشتر از جنس فولاد کروم وانادیوم ساخته می‌شود. بعضی از میله‌ها در نزدیکی دسته قسمتی دارند که مجهز به آچارگیر است. یعنی میله را با آچار ثابت نگه ‌داشته و پیچ‌ گوشتی را می‌چرخانند. این نوع زمانی که به نیروی چرخشی بیشتری نیاز است استفاده می‌شود. در انواع ضربه‌خور نیز میله تا قسمت انتهایی دسته ادامه داشته و به یک کلاهک محافظ متصل می‌شود تا هنگام ضربه زدن با چکش آسیب نبیند.

• نوک

این قسمت که در انتهای میله قرار دارد با سر پیچ در ارتباط است. پیچ‌ها انواع مختلفی دارند که برای باز و بسته کردن هرکدام باید سری مناسب انتخاب شود. بستن پیچ با نوک اشتباه به سر پیچ آسیب می‌رساند. نوک این وسیله در انواع دوسو، چهارسو، ستاره‌ای و … وجود دارد که معمولا از تیتانیوم، استینلس استیل، فولاد تندبر، کروم وانادیوم و سایر فلزات غیرآهنی ساخته می‌شوند اما بهتر است جنس میله و نوک کروم وانادیوم باشد تا در برابر ضربه مقاوم باشد. واحد اندازه‌گیری این قسمت میلیمتر یا اینچ است.

کاربرد پیچ ‌گوشتی

این ابزار پرکاربرد در منزل و برای مصارف عمومی از جمله باز و بسته کردن پیچ تخت خواب، در کمد و کابینت، سفت کردن دستگیره‌ی در، اتصال قفسه به دیوار، اتصالات میز و صندلی و … به کار می‌رود. این وسیله به صورت حرفه‌ای توسط افراد فنی کار نیز در شرایط مختلف و برای کارهای فنی استفاده می‌شود. ازجمله :

• در لوازم الکترونیکی برای باز و بسته کردن انواع مدار، کلید و پریز و …
• در نجاری و کابینت سازی
• وصل کردن انواع قطعات چوبی به یکدیگر و فلزات
• باز کردن گوشی موبایل، کامپیوتر و کنسول بازی
• انواع کارهای صنعتی و مکانیکی
• نصب لوازمی مانند کولر، فن کویل و …

انواع پیچ‌ گوشتی

این ابزار بر اساس معیارهای گوناگونی ازجمله شکل نوک، عملکرد و نیروی وارد شده به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که در ادامه هرکدام را بررسی می‌کنیم.

• براساس شکل سری و نوک
• تخت یا دوسو

انتهای نوک این نوع تخت و صاف است و در دو نوع باریک و پهن تولید می‌شود. در نوع باریک قطر نوک و میله به یک اندازه است و در فضاهای محدود به‌کار می‌رود. در نوع پهن قطر نوک کمی بیشتر از قطر میله است و برای باز و بسته کردن پیچ‌هایی با سر بزرگتر به‌کار می‌روند.

• چهارسو

نوک این وسیله دارای چهار پره است که رفته رفته باریک شده و در قسمت انتهایی نوک به هم متصل می‌شوند. در اندازه‌های گوناگون صفر تا چهار ساخته می‌شوند که پرمصرف‌ترین آن‌ها شماره‌ی دو است. برای کارهای مختلفی ازجمله طلاسازی، تعمیرات ساعت و کار با ماشین آلات به کار می‌روند. در صورت وارد کردن فشار مضاعف نوک آن از سر پیچ سر می‌خورد.

• سه پر

دارای سه پره اما متفاوت با نوع سه سو است و معمولا برای کارهای ظریف مثل باز کردن پیچ تلفن، موبایل، دوربین و کنسول بازی از آن استفاده می‌کنند.

• مربع

از این نوع برای باز کردن پیچ‌هایی با انتهای مربع شکل به‌کار می‌رود و نوع طراحی آن مانع از لغزش و سرخوردن روی پیچ می‌شود و گشتاور پیچ را افزایش می‌دهد.

• ستاره‌ای

نوک این پیچ‌گوشتی شش پره‌ای و به شکل ستاره است. به دلیل طراحی خاص به طور کامل در سر پیچ چفت شده و با وارد کردن نیروی چرخشی بیشتر به سمت بیرون نمی‌لغزد و خورده نمی‌شود. نوع ستاره‌ای عمیق‌تر داخل سر پیچ قرار می‌گیرد و تنها ایراد آن احتمال شکستن نوک بر اثر نیروی زیاد و ماندن تکه‌ی شکسته درون سر پیچ است.

• شش پر یا خورشیدی

این نوع مانند نوع ستاره‌ای شش وجه دارد با این تفاوت که ضخامت پره‌های نوع شش پر بیشتر است و با وارد کردن نیروی زیاد به راحتی نمی‌شکند. به همین دلیل برای کارهای با گشتاور بالا مناسب است.

• همه کاره

این مدل از یک دسته و میله تشکیل شده و نوک ثابت و متصل به میله ندارد. می‌توان انواع سری‌های مختلف را به آن متصل کرده و انواع پیچ را بدون دردسر باز و بسته کرد.

• بر اساس عملکرد و کاربرد
• جغجغه‌ای

این نوع توسط یک چرخ جغجغه‌ای کار می‌کند و فقط در یک جهت قابلیت چرخش دارد. اگر در جهت مقابل بچرخانید بی اثر است. یعنی پیچ را فقط باز می‌کند یا می‌بندد. هنگام کار با این وسیله برای تنظیم مجدد زاویه نیاز نیست ابزار را از پیچ جدا کرد بلکه با حرکت دادن دسته‌ی آن در حالت خلاص به زاویه‌ی مناسب می‌رسد. سری‌های این مدل قابل تعویض هستند و می‌توان انواع سری را به آن متصل کرد. همچنین نسبت به انواع معمولی سرعت بیشتری دارند.

• مشتی

اندازه‌ی این نوع کوچک است و در جاهایی که امکان استفاده از پیچ گوشتی‌هایی با دسته‌ی بلند وجود ندارد به کار می‌رود. انواع جغجغه‌ای این مدل قدرت و سرعت بیشتری دارند.

• 90 درجه

در دو نوع معمولی و جغجغه‌ای وجود دارد و در مکان‌هایی مثل فضای بین دو کمد که با محدودیت فضا روبه‌رو هستیم و نمی‌توان به طور مستقیم به پیچ دسترسی پیدا کرد استفاده می‌شود.

• دسته T

دسته‌ی این مدل بزرگتر و به شکل حرف T است. به همین دلیل با وارد کردن فشار برای بستن پیچ نوک آن از محل خارج نمی‌شود و می‌توان با نیروی گشتاور بیشتری پیچ را به راحتی باز یا بسته کرد. این وسیله نیز در دو مدل معمولی و جغجغه‌ای ساخته می‌شود.

• ساعتی

از این نوع برای کارهای ظریف و باز و بسته کردن پیچ‌های ریز استفاده می‌شود. چون ساختار آن به گونه‌ای است که قسمت انتهایی دسته قابلیت چرخش مجزا دارد. این قابلیت باعث می‌شود با چرخاندن این قسمت بدنه‌ی پیچ گوشتی به طور کامل بچرخد.

• چکش خور

این مدل در قسمت انتهای دسته‌ی خود یک قطعه‌ی تخت آهنی دارد و به میله‌ای که تا آخر دسته ادامه پیدا کرده وصل شده است. این یکپارچگی باعث می‌شود که با ضربه زدن به قسمت انتهایی دسته نیرو به طور متعادل به میله انتقال یافته و از آسیب دیدن آن جلوگیری کند.

• تقویت پذیر

این مدل که شباهت زیادی به انواع معمولی دارد در قسمت اتصال دسته و میله به یکدیگر دارای یک مهره است و برای پیچ‌های سفت شده یا آن‌هایی که باید بیشتر سفت شوند به کار می‌رود. به این صورت که مهره‌ را با آچار نگه‌داشته و عمل باز و بسته کردن پیچ را با گشتاور بیشتری انجام می‌دهند.

• عایق

دسته و میله‌ی این نوع ابزار از مواد غیر رسانا و عایق مثل پلاستیک ساخته شده تا از خطر برق گرفتگی جلوگیری کند. این نوع برای افرادی که با برق و فعالیت‌های مربوط به آن سر و کار دارند مناسب است. تا جریان 1000 ولت می‌توان از آن استفاده کرد.

• آهنربایی

سری این مدل خاصیت مغناطیسی و آهنربایی دارد و پیچ را به خودش جذب می‌کند. به همین دلیل در فضاهای غیر قابل دسترس و جاهایی که امکان افتادن پیچ وجود دارد برای بستن پیچ‌های بسیار کوچک استفاده می‌شود.

• آلن

این نوع به شکل آچار است و معمولا برای باز و بسته کردن پیچ‌های آلن که حفره‌ی شش ضلعی دارند استفاده می‌شود. در این مدل قسمت سری به طور عمیق داخل حفره‌ی پیچ قرار گرفته و از تغییر شکل و ضربه خوردن آن جلوگیری می‌کند.

نحوه‌ی استفاده از پیچ گوشتی

ابتدا سر پیچ را در جایی که قرار است بسته شود قرار دهید و زمانی که آن را با یک دست نگه‌داشته‌اید نوک پیچ گوشتی را روی سر پیچ چفت کرده و آن را به آرامی بچرخانید. وقتی پیچ در جای خود کمی سفت شد دست خود را از روی آن برداشته و با فشار بیشتری پیچ را ببندید. با چرخاندن این ابزار به سمت راست پیچ بسته شده و چرخش به سمت چپ آن را باز می‌کند. قبل از شروع کار حتما باید به شیارهای پیچ و ابزار مورد نظر دقت کنید که باهم هماهنگی داشته و روی هم چفت شوند.

نکات قابل توجه هنگام خرید پیچ گوشتی

قبل از خرید هر وسیله‌ای باید دقت کنیم که آن را برای چه کاری لازم داریم و سپس بهترین نوع را خریداری کنیم. برای انتخاب مناسب‌ترین نوع این ابزار و کار کردن آسان با آن باید هنگام خرید به موارد زیر توجه داشته باشید.

• جنس دسته : دسته‌ی این وسیله در وارد کردن نیرو نقش مهمی دارد و باید به طور ارگونومیک طراحی شده باشد تا در کارهای طولانی کاربر را خسته نکند و به دست او فشار نیاورد. همچنین نباید روی آن زائده وجود داشته باشد و در دست دچار لغزش نشود تا کاربر به راحتی با آن کار کند. معمولا دسته‌هایی با جنس پلاستیکی و سیلیکونی عاج دار مناسب هستند.
• طول دسته : معمولا در کارهای حرفه‌ای و صنعتی که به نیروی بیشتری نیاز است از دسته‌هایی با طول بلند استفاده می‌کنند که انتقال نیرو به راحتی انجام شود.
• جنس میله : میله‌ی این وسیله باید از جنسی ساخته شود که در برابر فشار مقاومت کرده و به راحتی خم نشود. معمولا انواع میله‌های ساخته شده از کروم وانادیوم از مقاومت بالایی برخوردارند. همچنین باید محل اتصال دسته و میله به خوبی بررسی شود و به قدری مقاوم باشد که هنگام کار لق نشود.
• جنس نوک : سری این ابزار نیز مانند میله‌ی ان باید در برابر فشار و ضربه مقاوم باشد. به همین دلیل اکثرا آن را از کروم وانادیوم می‌سازند. بهتر است قسمت نوک خاصیت آهنربایی داشته باشد. ظاهر نوک باید عاری از هر گونه تغییر شکل، ترک خوردگی و زنگ زدگی باشد.