بررسی انواع رنده کارگاهی
- 17 آبان 1400
- 0 نظر
- mahsa daneshmandi
انجام میشود. به طور کلی رندههای کارگاهی از ابزارهای صنعتی مهم در کارگاههای نجاری و چوببری هستند. بخش مهمی از کارهای چوبی با استفاده از رندههای تجاری انجام میشود. اگر که افراد به هر شکلی در صنعت و کارگاه با چوب و شکلدادن به آن سروکار داشته باشد، حتماً از انواع رندههای تجاری استفاده میکنند.
ایجاد ظاهر یکدست و رفع عیوب سطح چوب بعد از برش دادن و تراشیدن نیازمند یک وسیله کارگاهی مناسب است. رنده کارگاهی این کار را در صنایع مختلفی که از چوب استفاده میکنند انجام میدهند. در بسیاری از صنایع تزئینی مثل صنعت مبلمان و یا ساخت وسایل دیگر چوبی مثل میز، صندلی، کتابخانه و … از رنده باید استفاده شود.
هرکدام دارای ویژگیها و مشخصات فنی منحصر به خود هستند. اگر که به نبال یک رنده تجاری مناسب و متناسب با اهداف کارگاهی خود هستید، در ادامه متن با بررسی انواع رنده کارگاهی به شما کمک میکنیم تا رنده تجاری مناسبی را انتخاب کنید.
رنده کارگاهی چیست؟
قبل از پرداختن به انواع رندههای تجاری لازم است تا توضیح مختصری بهعنوان معرفی برای این ابزار پرکاربرد ارائه دهیم. این رندهها برای تراشیدن سطح چوب به کار میروند. بریدن چوب و تراشیدن آن باعث ایجاد ناهمواریهای زیادی بر سطح چوب میشود. وسیلهای که برای رفع این عیوب مورداستفاده قرار میگیرد، رنده کارگاهی است.
استفاده از رنده در طول سالیان همانند سایر وسایل کارگاهی دستخوش تغییراتی شده است. درگذشته به دلیل تجهیز نبودن وسایل و کارگاهها به طور معمول از رندههای کارگاهی دستی استفاده میکردند که بدیهی است کار با این رندهها مشکلات مخصوص به خود را دارد مثل خستگی زیاد نیروی انسانی. بهمرورزمان و پیشرفت صنایع برقی، رنده کارگاهی برقی نیز وارد کارگاهها شد. استفاده از رنده در هر مدل و برقی یا دستی باعث افزایش کیفیت کار میشود. سطح چوب زیباتر به نظر میرسد و همین مورد تأثیر زیادی بر کار نهایی و کیفیت آن دارد.
انواع رندههای تجاری در بازار موجود است. رندههای صنعتی تشکیل شده از چند تیغه مخصوص میباشند که برای هموار کردن سطح چوب در ساختار رنده قرار داده شدهاند. انواع عملکردهای رنده تجاری شامل موارد زیر میباشد.
• کم کردن ضخامت چوب
• هموار کردن سطح چوب
• رفع نواقص و زائدهای چوبی در لبهها
• صیقل دادن سطح چوب
• ایجاد زاویه
• ایجاد شکاف در سطح چوب
سرعت و دقت بالای رندههای کارگاهی استفاده از آنها را معمول کرده است. رندههای برقی و دستی برای این منظور استفاده میشود که طبیعی است رندههای تجاری برقی طرفداران بیشتری داشته باشد. سرعت بیشتر، دقت بالاتر، کمشدن خطای انسانی از دیگر مزیتهای رنده کارگاهی برقی است. در رنده برقی، یک توپ به تسمه انتقال داده میشود که در نهایت چرخش تیغهها را باعث میشود. هر دو رنده تجاری برقی و دستی ویژگیها و کاربردهای مشخصی دارند. در ادامه به بررسی انواع رندههای تجاری برقی و دستی خواهیم پرداخت.
انواع رنده کارگاهی
• رنده برقی
• رنده دستی
رندههای دستی به یکشکل مورداستفاده قرار میگیرند. فرد با در دست گرفتن رنده کارگاهی و حرکتدادن آن روی سطح چوب، صیقل دادن چوب را انجام میدهد. اما رندهای برقی باتوجهبه اینکه ثابت هستند و یا با دست حرکت داده میشوند به دودسته زیر تقسیم میشوند.
• رنده برقی رومیزی
• رنده برقی ثابت
دیگر دستهبندی برای رنده برقی کارگاهی شامل نوع منبع تغذیه آنها است. در این نوع تقسیمبندی به دو مدل سیمی و شارژی تقسیم میشود. در مورد رندههای رومیزی برقی این نکته مهم است که به دلیلی حجم زیاد و سنگینی وسیله بهراحتی قابلحمل نمیباشند و بهتر است که در کارگاههای بزرگ و برای کارگاهی با حجم بالا مورداستفاده قرار بگیرد. در مقایسه انواع رنده کارگاهی برقی و دستی فرق چندانی در نحوه عملکرد این دو وجود ندارد تنها تفاوت آنها سرعت و دقت بالای رنده برقی است که در نهایت کیفیت بالاتر را در محصولهایی ارائه میدهد. در ادامه به توضیح بیشتری از انواع رندههای کارگاهی میپردازیم.
انواع رنده دستی کارگاهی
1. رندههای مخصوص تسطیح چوب
• قاچی
در رنده دستی قاچی، دهانهای با ضخامت زیاد وجود دارد. این ضخامت بالا باعث بازتر بودن رنده میشود. بازتر بودن رنده موجب استفاده از آن در کارهای با ضخامت بیشتر میشود. لایهبرداریهای زیاد از دیگر ویژگیهای رنده قاچی است. عرض تیغه آن بین 24 تا 33 میلیمتر میباشد. زاویه قرارگیری این رنده با سطح چوب 45 درجه میباشد. بیشترین استفاده از رنده قاچی کارگاهی برای ازبینبردن ناهمواریهای موجود بر سطح چوب است. همانطور که گفتیم ضخامت بالای تیغه و شکل خاص آن موجب شده است تا برای لایهبرداریهای با ضخامت زیاد بسیار مناسب باشد. دادن فرم خاص به چوب و کندهکاریهایی بر سطح چوب با استفاده از رنده قاچی امکانپذیر است.
• یکتیغ
بعد از استفاده از رنده قاچی ممکن است که هنوز هم ناهمواریهایی هرچند کوچک بر روی سطح چوب باقیمانده باشد. در این مرحله از انواع رنده کارگاهی تک تیغ استفاده میکنیم. ناهمواریهای جزئی و پستی و بلندیهای کم از وظایف این نوع رنده میباشد. سطوح چوب بعد از کندهکاریهای اولیه و هموارسازی ابتدایی برای ازبینبردن ناهمواریهای جزئی نیاز دارد تا با استفاده از رنده یکتیغ، صیقل داده بشود. زاویه قرارگیری این رنده مثل رنده قاچی 45 درجه نسبت به سطح چوب است. عرض و طول به ترتیب 45 تا 51 و 240 میلیمتر است.
• دو تیغ
روند کار رنده دوتیغه بسیار شبیه با یکتیغ است. هر دو برای ناهمواریهای جزئی مورداستفاده قرار میگیرند. وجه تفاوت این دو رنده در وجود دو تیغه در پشت رنده دو تیغ میباشد. این ویژگی رنده کارگاهی دستی دو تیغ موجب شده است تا به هنگام حرکت بر روی سطح چوب همواری بیشتری را در نهایت ایجاد کند و دقت بالاتری داشته باشد. زاویه قرارگیری در رنده دو تیغ 45 درجه است. عرض تیغههای آن، 48 تا 57 میلیمتر است. همینطور طول این رنده نیز 190 تا 200 میلیمتر است. ظرافت در نتیجه استفاده از رنده دو تیغ به دست میآید.
• پرداخت
پرداخت چوب برای ازبینبردن ناهمواریهای چوب و صیقل نهایی انجام میشود. ازبینبردن ناهمواریهای نهایی چوب توسط رنده کارگاهی پرداخت انجام میشود. این نوع رنده با زاویه 48 تا 50 درجه نسبت به چوب نگهداری میشود. این رنده از لحاظ تیغه شباهت زیادی به رنده دو تیغ دارد اما پخ کمتری در مقایسه با دو تیغ دارد. قابلیت لایهبرداری در کمترین مقدار ممکن در کارگاههای چوب با رنده پرداخت انجام میشود.
2. رندههای مخصوص فرم دادن و ایجاد وس در سطح چوب
• کاس و سینه
کاس و سینه در نجاری به معنای محدب و مقعر میشود. باتوجهبه اسم این رنده، کاربرد آن برای فرورفتگی یا برآمدگیهای چوب استفاده میشود. ورقه فولادی تعبیه شده در قسمت کف و پایینی رندهها قابلیت ارتجاعی دارد این قابلیت باعث میشود تا به هنگام حرکت بر روی فرورفتگی یا برآمدگی سطح چوب، سطح صیقل داده بشود. رنده در این هنگام از حالت محدب به مقعر و یا برعکس تغییر میکند.
• بال کبوتری
قوسهای داخلی در چوب با بال کبوتر از بین میروند. رنده کارگاهی بال کبوتر به دلیلی شباهت به بالهای کبوتر از آن نامگذاری شده است. در صیقل دادن و کندهکاریهای قسمتهایی از چوب که از داخل دارای قوس هستند، با رندههای دیگر بسیار مشکل و در مواردی غیرممکن است. رندة بال کبوتری بهترین گزینه برای ازبینبردن قوسهای داخلی چوب است.
3. رندههای مخصوص شکاف زدن روی چوب
• دوراهه
دوراهه یا رنده بغل یکی دیگر از انواع رندههای کارگاهی است که برای شکاف زدن بر روی چوب استفاده میشود. ایجاد اتصالات بین قطعههای چوبی و یا ایجاد شکاف در چوبها توسط رنده دوراهه ایجاد میشود. محدودیتی که در دیگر رندهها برای عمق لایهبرداری و ضخامتت آن وجود دارد در این نوع رنده وجود ندارد. همین مسئله موجب افزایش کارایی آن شده به طوری که در اکثر نجاریها و کارگاههای چوب مورداستفاده قرار میگیرد. سایزهای تیغه این رندهها شامل 21، 24، 27 و 30 میلیمتر است. همینطور رنده دوراهه در دو نوع متغیر و ساده ساخته میشوتد. در دو نوع رنده کارگاهی دوراهه ویژگیها و قابلیتهایی وجود دارد.
به طور مثال، عمق رندهکاری در رندههای ساده دوراهه قابل تنظیم است و همینطور گونیای متحرک دارد. برای پلهای کردن لبههای چوب بهخصوص زمانی که در قاب پنجره و در مورداستفاده قرار میگیرد، برای ایجاد شیار از رنده دوراهه استفاده میشود. در نوع دوراهه متغیر، گونیای متحرک قرار دارد و همینطور قابلیت تنظیم تیغه نیز وجود دارد. در هر دو جهت طول و عرض میتوان تیغههای رنده دوراهه را تنظیم کرد. در نتیجه کارایی متغیر نسبت به ساده بیشتر است و بازدهی بیشتری را ایجاد میکند.
• کشکاف
این رندهها مخصوص ایجاد شیار در عرض و یا عمق چوبها میباشند. ایجاد شیار موازی با الیاف چوب یکی از مواردی است که در نجاریها و کارگاههای چوب زیاد استفاده میشود. رنده کارگاهی کشکاف این عملاً را بهخوبی انجام میدهد. اندازه قطعه این نوع رنده قابل تنظیم با ابعاد کار شما میباشد. اندازهای مختلفی از تیغههای این رنده در بازار موجود است. در انتهای تیغه رنده کشکاف، یک حالت برگشتی وجود دارد که ایجاد شیار میکند. تیغههایی که به طور معمول برای این نوع رنده دستی مورداستفاده قرار میگیرند در اندازهای 2 تا 16 میلیمتر هستند.
• گرات
گرات نیز در دسته رندههای کارگاهی قرار میگیرد. برای اتصال قطعههای چوبی به یکدیگر این نوع رنده را استفاده میکنند. زبانه طرح فرنگ و کف طرح فرنگ دو نوع از رندههای گرات میباشند. رندة کف طرح به شکل l است. وظیفة این رنده ایجاد فاق اتصالت برای رنده طرح فرنگ است. در هنگام قرارگیری این نوع رنده کارگاهی بر روی چوب، قسمت پخ آن به سمت بالا قرار میگیرد.
تیغههایی که برای رنده گرات در نظر گرفته شدهاند در سایزهای مختلفی موجود است. اندازههای مختلف تیغه این امکان را به افراد میدهد تا در سایزهای مختلفی، شکاف و شیار ایجاد کنند. این رندهها به هنگام پوشال برداری از یک سمت نسبت به سمت دیگر کار، پوشال بیشتری برمیدارند. درنتیجه طرح زبانه فرنگ ایجاد میشود.
کاربرد رنده کارگاهی
بهطورکلی در کارگاههایی که برش و پرداخت چوب بخشی از کار آنها میباشد و همینطور در نجاریها از رنده کارگاهی استفاده میشود. رندخها در مدلهای مختلف برای کاربریهای متفاوتی مناسب هستند. کاربردهای رندههای تجاری عبارت هستند از:
• هموار کردن سطح چوب
• ایجاد شیار و شکاف در قسمتهای مختلف چوب
• پلهدار کردن لبههای چوب برای قرارگیری در قاب پنجره یا در
• لایهبرداری از چوب
• پرداخت چوب
• صیقل دادن چوب
• اتصال قطعههای چوبی به یکدیگر
• تراز کردن ارتفاع قطعههای چوبی مثل کابینت
• فرم دهی چوب و ایجاد قوس یا ازبینبردن قوس در چوب
• ازبینبردن لایههای اضافی و صاف کردن چوب
• ایجاد زوایای مختلف بر روی قسمتهای مختلف چوب بهخصوص لبهها
قطعات تشکیلدهنده رنده کارگاهی
• موتور
موتور توان دستگاه را مشخص میکند. هر چه موتور قویتر باشد توان دستگاه برای انجام کار بیشتر و طبیعتاً مصرف برق نیز بیشتر است. سرعت انجام کار با موتور قویتر، بالاتر است.
• کلید پاور
بر روی دسته و یا قسمتی از دستگاه که قابلدسترستر است کلید پاور قرار داده شده است. این کلید برای روشن و خاموشکردن دستگاه تعبیه شده و در بعضی موارد در کنار آن، کلیدی به نام کلید قفل کننده نیز قرار داده شده است. این کلید برای مواردی است که قصد دارید برای ساعتهای طولانی و به طور مداوم از رنده کارگاهی استفاده کنید.
• دسته
برای در دست گرفتن راحت رنده و حرکت آن بر روی سطح چوب، دسته قرار داده شده است. بسیاری از دکمهها و پیچهای تنظیم رنده بر روی دسته قرار داده شدهاند.
• تیغه
تیغه مهمترین بخش رنده کارگاهی است. اندازه تیغه و نوع آن به نوع رندهکاری و لایهبرداری مربوط میشود. فولاد و یا تنگستن فلزاتی هستند که برای ساخت تیغها از آنها استفاده میکنیم. استحکام و قابلیت تعویض تیغه از ویژگیهای تیغه باکیفیت است.
• توپی
قسمتی از رنده کارگاهی که از آلومینیوم ساخته شده و وظیفه حرکت تیغه را به شکلهای مختلف بر عهده دارد. توپی با زاویه 180 درجه نسبت به تیغه قرار میگیرد. توپیها دورانی با سرعت 8000 تا 12000 دور در یک دقیقه دارند.
• پیچ تنظیم
برای تنظیم مقدار رندهکاری وجود دارد که معمولاً بر روی دسته قرار میگیرد.
• گونیا
برای دقت و کندهکاری بیشتر مورداستفاده قرار میگیرد. همه مدلهای رنده تجاری گونیا ندارند و تنها در مواردی که کار باکیفیت موردنیاز باشد از رنده گونیا دار استفاده میشود.
نحوة کار با رنده کارگاهی
4. قطعة چوبی را که میخواهید بر روی آن کار کنید با گیره محکم به میز ببندید.
5. اتصالات رنده کارگاهی را چک کنید تا مطمئن شوید که محکم بسته شده است.
6. دستگاه را روشن کنید و بگذارید تا به دور نهایی برسد.
7. رندهکاری را شروع کنید.
8. رنده را با حرکتدادن به سمت جلو و عقب، حرکت بدهید. در پایان رندهکاری به قسمت عقبی رنده فشار ایجاد کنید.
9. بعد از خاموشکردن رنده کار را از لحاظ تراز بودن بررسی کنید.
10. تیغههای رنده را تمیز کنید.
نکات مهم هنگام خرید رنده کارگاهی
تا به اینجای مطلب با انواع رنده کارگاهی و عملکرد هرکدام آشنا شدید. اما همانطور که در توضیحات هر تیغه نیز به آن اشاره کردیم مواردی در مورد رنده وجود دارد که باید در نظر بگیرید. نوع کار شما و اندازه و ابعاد آن تعیینکننده نوع رنده و بهتبع آن نوع تیغه بهکار رفته در آن است. هر رندهای با هراندازه تیغه مناسب کار شما نیست. در ادامه نکاتی را مربوط به قسمتهای مختلف رنده تجاری در اختیار شما میگذاریم. با درنظرگرفتن تمام نکات و نوع کار خود بهترین رنده کارگاهی را انتخاب کنید.
• نوع ابزار
در کارگاه شما چه نوع فرایندهایی بر روی چوب انجام میشود؟ از چه قطعات چوبی برای چه کاری استفاده میکنید؟ مهمترین مسئله هنگام خرید رنده تجاری این است که شما چه نوع کاربری از رنده انتظار دارید. فعالیتهایی که بر روی چوب انجام میشود در کارگاههای مختلف باتوجهبه صنعت آنها و چوب مورد استفادهشان متفاوت است. در نتیجه قبل از هر کاری باید تعیین کنید که از چه مراحل کندهکاری چوب و تراشیدن آن استفاده میکنید. هر نوع رنده کارگاهی برای یک فرایند مشخص به کار میرود. ایجاد شیار و یا کندهکاری اولیه توسط رندههای مختلفی ایجاد میشود. پس ابتدا کار خود را مشخص کنتید. رنده برای چه منظوری تهیه میشود؟
• توان موتور
توان موتور برای نوع برقی بسیار مهم است. این دستگاه با موتورهای متفاوتی در بازار موجود است که هرکدام توان متفاوتی دارند. باتوجهبه ابعاد کار خود و حجم کاری میتوانید موتور با توان کم یا زیاد بخرید. فقط باید در نظر داشته باشید که توان موتور با کارکرد مورد انتظار شما یکسان باشد. قدت موتور یا توان آن با وات مشخص میشود. هر چه که توان رنده کارگاهی بیشتر باشد توان انجام کار در مقدر بیشتری را درد. البته باید مصرف برق را نیز در نظر داشته باشد و بدیهی است که هر چه موتور قویتر باشد برق بیشتری نیز مصرف میکند.
• ابعاد و وزن
در رندههای دستی و بعضی از انواع برقی باید دستگاه را حمل کنید و نمیتوان بر روی کار قرار دارد. به همین دلیل لازم است تا ابعادی مناسب و قابلحمل داشته باشد. فرد باید بتواند دستگاه را بهراحتی بلند کرد و برای طولانیمدت در دست خود نگه دارد. هر چه خستگی بیشتری در نتیجه وزن زیاد رنده کارگاهی برای فرد ایجاد شود، ممکن است که کیفیت کار کمتر شود. به طور معمول دستگاهی را تهیه کنید که برای استفاده اکثر افراد با نیروی بدنی متفاوت راحت و کاربردی باشد.
• جنس تیغه
استحکام و قابلیت تعویض تیغه برای رنده کارگاهی مهم است. این قسمت از رنده عمل صیقلدادن، برش، ایجاد شیار و یا اتصالات را انجام میدهد. بعد از مدتی کار ممکن است که تیزی مناسب را نداشته باشد پس قابلیت تعویض در این تیغه مهم است. همینطور استحکام تیغه برای نشکستن و مدت بیشتری تیز ماندن مهم است. جنس تیغه رنده تجاری معمولاً از تنگستن و. یا فولاد است. این دو فلز ویژگیهایی که ذکر کردیم را دارند. در هنگام خرید به جنس تیغه توجه کنید.
• ظرفیت رندهکاری
در بررسی مدلهای مختلف انواع رنده کارگاهی متذکر شدیم که بعضی از انواع رنده برای ضخامت بیشتر مورداستفاده قرار میگیرند و قابلیت لایهبرداری با عمق بیشتر را دارند درحالیکه سایر مدلها ممکن است در عمق کمتری مورداستفاده قرار بگیرند. پس در هنگام خرید رندههای کارگاهی نکته دیگری کخ باید در نظر بگیرید، عمق رندهکاری است. عمق رندهکاری در مدلهای مختلف، متفاوت است. در مقابل پیچ تنظیم رنده تجاری، عددی درج شده است که حداکثر عمق رندهکاری مدل را مشخص میکند. میزان لایهبرداری در کارگاه خود آن در نظر بگیرید و با عدد درج شده بر روی رنده کارگاهی مطابقت دهید.
• سهولت در استفاده
ابزارهای دستی باید بهراحتی مورد هدایت و کنترل فرد قرار بگیرند. ابعاد و وزن همانطور که پیشتر نیز اشاره کردیم برای سهولت در استفاده مهم هستند. اما نکته دیگری که استفاده از رنده را برای افراد آسان میکند داشتن دستگیره و یا قسمتی است که کنترل و نگهداری دستگاه از آن قسمت انجام میشود. حرکتدادن راحت دستگاه بر روی چوب و بدون ایجاد خستگی از دیگر نکاتی است که به هنگم خرید باید در نظر بگیرید.
• مجهز بودن به گونیا
اندازهگیری دقیق عمق و ارتفاع به شما کمک میکند تا بهتر رنده را روی سطح کار حرکت دهید. تسلط بیشتر بر روی حرکتدادن رنده کارگاهی بر روی چوب به شما کمک میکند تا نتیجه بهتری از کار خود بگیرید. وجود گونیا قابلیت اندازهگیری ارتفاع و عمق را برای شما ایجاد میکند. بعضی از مدلهای رند تجاری گونیا دارند. اگر که حساسیت کاری که انجام میدهید بالا است از رنده صنعتی گونیا دار استفاده کنید.
• قیمت
قیمت برای هر نوع از رندههای کارگاهی متفاوت است. نوع تیغه، برقی یا دستی بودن رنده، ابعاد و اندازه، توان رنده، ظرفیت رنده، برند سازنده، تجهیزات جانبی از مواردی هستند که بر قیمت رنده کارگاهی تأثیر میگذارند. ویژگیهای مختلفی برای هر رنج قیمتی در نظر گرفته شده است. موتور قوی، عمق کندهکاری بالا، ظرفیت بیشتر، مسلماً قیمت بیشتری را نیز ایجاد میکند. البته باید در نظر بگیرید که ابزاری با اتمام ویژگیها و پیشرفتهترین نوع، الزاماً برای شما مناسب نیست. گاهی مدلهای سادهتر با قیمت پایینتر نیز برای کاربری شما مناسب است. درنتیجه نوع کار و انتظارات خود را قبل از خرید مشخص کنید تا رنده کارگاهی مناسب را خریداری کنید.
جمعبندی
رنده کارگاهی برای رندهکاری و پرداخت چوب کاربرد دارد. در نجاریها انواع رندههای تجاری ممکن است وجود داشته باش. دو نوع رنده برقی و رنده دستی در بازار موجود است که زیر مجموعهای هر نوع رنده دارای یکسری از ویژگیها میباشند. با مطالعه هر نوع رنده تجاری و بررسی انواع آن، از رنده کارگاهی مناسب استفاده کنید.