بررسی انواع آچار ضربه‌ای، کدام نوع مناسب ما است؟

این روزها همه چیز تحت تاثیر تکنولوژی است و ابزار‌آلات نیز تا حدی به‌روز شده‌اند. یکی از ابزارهای به‌روز شده آچار است که وسیله‌ای جدید تحت عنوان آچار ضربه‌ای ابداع شده است. شاید شما هم عملکرد یا حداقل تعریف این دستگاه را شنیده باشید. برای اطلاعات بیشتر در مورد آچارهای ضربه‌ای با ما همراه باشید.

فهرست مطالب:(با کلیک بر روی هر عنوان به توضیحات بیشتر هدایت شوید.)

• آچار بکس چیست و انواع آن کدام است؟
• آچار ضربه‌ای بادی چگونه عمل می‌کند؟
• آچار بکس برقی بهتر است یا شارژری؟
• در هنگام استفاده از آچار بکس به چه نکاتی توجه کنیم؟

یکی از مهم‌ترین و ضروری‌ترین ابزارها در امور فنی آچار است. باز و بسته کردن پیچ‌ها و مهره‌ها توسط آچارهای معمولی گاهی بسیار طولانی و طاقت‌فرسا است. به علاوه بسیاری از قطعات و دستگاه‌ها تعداد زیادی پیچ و مهره دارند و به همین جهت نیاز است تا سرعت عمل را بهبود ببخشیم. امروزه در پروژه‌ها تاکید زیادی بر صرفه‌جویی زمان و هزینه می‌شود. همچنین استفاده از نیروی انسانی کمتر و یا حداقل برای مدت‌زمان کمتر می‌تواند به بهبود شاخص‌های اقتصادی پروژه کمک کند. علاوه بر این استفاده از دستگاه‌های پیشرفته همیشه به کارفرمایان توصیه می‌شود زیرا این دستگاه‌ها هم سرعت را بهبود می‌بخشند و هم خطای انسانی را تا حد زیادی کاهش می‌دهند. با استفاده از دستگاه‌های پیشرفته که بر پایه تکنولوژی ساخته شده‌اند معمولا امور فنی با جزییات و یکدستی بیشتر انجام می‌شود و درنتیجه در زمان بررسی و کنترل پروژه نیز شاهد صرفه‌جویی در هزینه به طرق مختلف خواهیم بود. آچار ضربه‌ای یا آچار بکس برای همین امر پا به عرصه آچارها گذاشته است. این آچار قابلیت باز و بسته کردن پیچ و مهره را با سرعت بسیار بالا دارا می‌باشد. این دستگاه که معمولا وزن زیادی ندارد می‌تواند در پروژه‌های بزرگ مدت‌زمان زیادی را برای کارفرما ذخیره کند و باعث صرفه‌جویی در زمان و انرژی شود. کار کردن با این دستگاه‌ها معمولا نیاز به مهارت زیادی ندارد و با یک سری آموزش ساده می‌توان اپراتورها را برای کار با این دستگاه آماده کرد.

آچار بکس چیست و انواع آن کدام است؟

آچار بکس برای باز و بسته کردن اتصالات کاربرد دارد. انواع برقی، بادی و شارژی آن باعث مصرف انر‌ژی کمتر، جلوگیری از آسیب های احتمالی دست و انگشتان، خرد شدن یا خرابی پیچ و مهره و صرفه‌جویی در زمان می‌شود. این ابزار وسیله‌ای برای کاهش نیروی لازم جهت باز و بسته کردن پیچ‌ها و همچنین افزایش سرعت است. در این ابزار نیروی گشتاور یا همان لنگر به همراه نیروی ضربه‌ای به وجود می‌آید. این نیرو به اشکال مختلف تامین خواهد شد. برق، باتری یا باد می‌تواند محرک این نیرو باشد که به تناسب محرک نیرو نام وسیله تعیین می‌شود. گشتاور حاصل از نیروی ایجاد شده به مراتب بسیار بیشتر از نیرویی است که توسط ابزار دستی ایجاد می‌شود. درنتیجه پیچ و مهره‌هایی که گاهی به سختی با دست باز و بسته می‌شوند و یا اصلا امکان کار با آن‌ها نیست، توسط این دستگاه‌ها به راحتی باز شده و یا بسته می‌شوند. ایمنی بیشتر، تلفات کمتر، سرعت بالاتر و ضریب اطمینان بهتر جزو مزیت‌های این دستگاه است. معمولا شکل این دستگاه‌ها شبیه به اسلحه‌های کمری هستند و ضامن و ماشه‌ای برای انجام عملیات مکانیکی دارند. در ادامه انواع آچار بکس یا آچار ضربه‌ای را به تفکیک بررسی می‌کنیم.

آچار بکس بادی

در نوع بادی آچار بکس کمپرسور باد به وسیله‌ شلنگی به دستگاه وصل می‌شود و نقش منبع انرژی و نیروی محرکه را بازی می‌کند. کمپرسور به راحتی می‌تواند هوای زیادی را به یکباره به سمت دستگاه روانه کند و درنهایت نیروی ایجاد شده توسط هوا و باد به گشتاور تبدیل می‌شود و پیچ یا مهره را می‌چرخاند. نوع بادی این دستگاه سرعت بسیار خوبی دارد و وزن آن نیز سبک است. در نتیجه حمل راحتی دارد و استفاده از آن سخت و طاقت‌فرسا نخواهد بود. تنها عیب مهم این نوع از آچار ضربه‌ای نیاز دائمی به یک کمپرسور است. آچار بکس ضربه‌ای دائما باید به کمپرسور متصل باشد. همین مشکل باعث می‌شود این آچار در یک محیط مشخص قابل حمل باشد و شلنگ باد نیز گاهی دست و پا گیر است. از این مدل در تعمیرگاه‌های خودرو و بخش‌های صنعتی که اپراتور ثابت و در محل دارند استفاده می‌شود.

کمپرسور وظیفه تولید باد (هوا) را دارد و توسط یک موتور پنوماتیک هوای فشرده شده را به نیرو و کار تغییر می‌دهد. پنوماتیک یا نیوماتیک به معنای نفس یا هوا در زبان یونانی است. این فرایند نوعی فناوری است که با استفاده از گازهای فشرده برای ایجاد نیروی مکانیکی فعالیت آغاز می‌شود. تا چندی پیش واردات ابزار بادی مختص به چند شرکت خاص بود اما امروزه ابزارهای بادی متنوعی از برندهای مختلف و معتبر جهانی به بازار ایران راه یافته‌اند. با توجه به نوع فرایندها این ابزار معمولا نیاز به خدمات پس از فروش و گارانتی دارد و حتما در زمان خرید آچار ضربه‌ای به این نکته توجه کنید. ایمنی دستگاه‌های بادی نسبت به دستگاه مشابه برقی بیشتر است و معمولا قدرت و نیروی بیشتری نیز تولید می‌کنند. در صورت طراحی صحیح و بهینه می‌توانند کوچک‌تر باشند زیرا نیاز به مدار و قطعات الکتریکی ندارد و از همین رو سبک‌تر نیز خواهند شد. همچنین به دلیل عدم استفاده از قطعات الکتریکی یا فناوری‌های خاص معمولا قیمت مناسب‌تری نسبت به هم‌نوع برقی خود دارند و از همین نظر در بازار و در میان نیروهای فنی محبوب‌تر هستند. شاید با پیشرفت در طراحی کمپرسورها و کوچک‌تر شدن یا قابل حمل شدن آن‌ها، به‌زودی ابزار بادی کاملا بتوانند جایگزین انواع برقی شوند.

آچار ضربه‌ای بادی چگونه عمل می‌کند؟

آچار بکس بادی توسط درایو‌هایی که به انتهای دستگاه متصل می‌شوند شروع به باز کردن و یا بستن پیچ و مهره می‌کند. همچنین برخی از درایو‌ها برای کار پرس نیز طراحی شده‌اند. معمولا متحرک محرک این آچارها قابلیت تنظیم سرعت را دارد و با استفاده از درایو مربعی شکلی که در انتهای خود دارد کار سفت و شل کردن پیچ و مهره را انجام می‌دهد. یکی از روش‌های نام‌گذاری و دسته‌بندی این دستگاه نیز بر اساس ابعاد درایوهای متصل شده است. برای مثال بکس بادی با ابعاد درایو ۱ اینج و گشتاور ۴۰۰ تا ۳۵۰۰ نیوتون بر متر مربع تولید می‌کند که برای پیچ‌های M14 تا M45 مورد استفاده قرار می‌گیرد. به همین ترتیب درایو بزرگ‌تر می‌شود و البته دامنه گشتاور کمتر خواهد شد. به همین تناسب شماره پیچ‌های قابل باز شدن نیز کاهش می‌یابد. به عنوان مثال بکس بادی با ابعاد درایو 3.4 اینچ گشتاوری حدود ۲۰۰ تا ۱۸۰۰ نیوتون بر متر تولید می‌کند و برای پیچ‌های شماره M12 تا M14 مناسب خواهد بود. البته با توجه به جنس، نوع و ابعاد درایو این اندازه‌ها و معیارهای مختلف است اما در زمان انتخاب یکی از موارد مهم برای سنجش کارایی آچار ضربه‌ای خواهد بود.

آچار بکس برقی چیست؟

این وسیله توسط نیروی برق کار می‌کند و الکتریسیته نیروی محرک برای تولید گشتاور خواهد بود. این نوع از آچار بکس معمولا نیروی کمتری نسبت به نوع بادی ایجاد می‌کند و درنتیجه برای کارهای کوچک کارگاهی می‌تواند مناسب باشد. وزن این نوع نیز بسیار سبک است و در حین استفاده شما را خسته نخواهد کرد. اتصال دائمی به برق و نیروی کم می‌تواند جزو معایب این دستگاه باشد.
آچار بکس شارژری چیست؟

آچار بکس‌های شارژری با استفاده از باتری کار می‌کنند. این مدل طوری طراحی شده که در درون آن یک باتری وجود دارد که توسط برق شارژ می‌شود. مزیت این نوع آچار بکس قابل حمل بودن آن است. همچنین بسیاری از افراد همیشه یک باطری ذخیره دارند تا به محض تمام شدن شارژ باتری جدید را استفاده کنند. به این ترتیب هیچ‌گاه در تله خالی شدن باتری و متوقف شدن کار نخواهند افتاد. توصیه می‌شود قبل از کار با این نوع نیز حتما از پر کردن شارژ دستگاه اطمینان حاصل کنید. وزن این مدل نسبت به سایر مدل‌ها کمی سنگین‌تر است اما باز هم حمل آن خسته‌کننده نخواهد بود. همچنین دیگر سیم یا شلنگی برای ایجاد نیروی محرکه وجود ندارد و سرعت و راحتی کار افزایش پیدا خواهد کرد.

آچار بکس برقی بهتر است یا شارژری؟

این دو نوع تقریبا عملکرد مشابهی دارد. شاید بتوان تنها تفاوت را وجود سیم برق در نوع برقی و حضور باتری در بدنه نوع شارژری دانست. طبق تجربه نیروهای متخصص و فنی آچار ضربه‌ای برقی معمولا استهلاک کمتری دارد. علاوه بر این هزینه آچار بکس برقی معمولا کمتر خواهد بود. آچار ضربه‌ای شارژری معمولا پس از مدتی دچار مشکل در ذخیره انرژی باتری می‌شوند و بادی نسبت به تعویض باتری اقدام کرد. البته این مورد به سازنده و کیفیت باتری بستگی دارد اما چالشی است که احتمال وقوع آن زیاد است و گزارش‌های فراوانی در این زمینه رسیده است. همچنین در کارهای طولانی شارژ باتری تمام می‌شود و باید مجددا صبر کنید تا باتری به طور کامل شارژ شود. در نتیجه نوع برقی همچنان محبوبیت بیشتری در مقابل نوع شارژری دارد و آچار ضربه‌ای شارژری بیشتر برای مصارف خاص خریداری می‌شود.

چه نوع آچار بکسی برای ما مناسب است؟

نیازهای افراد مختلف است. برخی دوست دارند کار را سریع‌تر انجام دهند و برخی نیاز به قدرت بیشتری دارند. برخی از کارها نیاز به ضریب ایمنی بالاتری دارد و برخی کارها یک پروژه کوچک و نه چندان مهم محسوب می‌شود. بنابراین برای انتخاب آچار بکس باید در ابتدا نیاز خود را بررسی کنید. هر کدام از انواع آچار بکس شامل بادی، برقی و شارژری مزایا و معایبی دارند. برای مثال حرفه‌ای‌ها و نیروهای کار زبده در صورتی که در یک محل خاص مستقر باشند حتما نوع بادی را انتخاب می‌کنند. این انتخاب بخاطر نیروی بیشتر مدل بادی، فشار بیشتر به پیچ و مهره و سرعت بیشتر است. بادی‌ها برای مصارف خانگی و یا کارگاه‌های ساختمانی و صنعتی مناسب نیستند زیرا قابلیت جابه‌جایی یا ندارند و یا بسیار کم است. در ابتدای کار نیز باید مدت‌زمان مشخصی را صبر کنید تا کمپرسور به کار بیفتد و بتواند نیروی محرکه را ایجاد کند. از طرفی برقی‌‌ها نیز قدرتمند و سریع هستند. آن‌ها نسبت به مدل بادی معمولا ابعاد کوچک‌تری دارند و اصطلاحا خوش‌دست‌تر هستند. آن‌ها همیشه یک کابل برق به همراه خود دارند اما این به معنی عدم امکان جابه‌جایی نیست. می‌توان با داشتن یک سیم برق بلند آن‌ها را در مکان‌های مختلف استفاده کرد اما در نهایت باید همیشه اتصال به برق میسر باشد. ضمن اینکه سیم‌های بلند گاهی دست و پا گیر است. معمولا این مدل برای مصارف خانگی استفاده می‌شود زیرا هزینه کمترین نسبت به نوع بادی و شارژری دارد و البته قدرت لازم برای پیچ و مهره‌های خانگی را تامین می‌کند.

نوع شارژری نیز با وجود قیمت بالاتر اما مخاطبان خاص خود را دارد. افرادی که نیاز به جابه‌جایی‌های پی‌درپی دارند و یا می‌خواهند وسیله را دائما در دستشان داشته باشند و درگیر شلوغی سیم یا شلنگ هوا نشوند نوع شارژری را انتخاب می‌کنند. این نوع قدرت بسیار خوبی نیاز دارد و فشاری معادل نوع بادی را از طریق گشتاور به پیچ و مهره منتقل می‌کند. وزن باتری‌ها در برخی از مدل‌ها زیاد است و همین مسئله استفاده طولانی‌مدت را شاید با مشکل مواجه کند. البته این امر تا حد زیادی به تخصص و نوع استفاده اپراتور بستگی دارد اما به راحتی نمی‌توان از کنار آن گذشت. در حال حاضر آچار بکس ضربه‌ای بادی بیشترین مخاطب را دارد اما احتمالا در‌آینده و با توجه به گسترش نیازها و ورود انواع آچار ضربه‌ای شارژری با قیمت مناسب به بازار، دیگر نوع باید شانس زیادی برای بقا نداشته باشد.

در هنگام خرید آچار ضربه‌ای چه نکاتی را مد نظر قرار دهیم؟

هر آچار ضربه‌ای ویژگی‌های متفاوتی دارند. باید دقت داشته باشید تا انتخاب شما متناسب با نیازتان باشد. اگر قرار است آچار را در خانه استفاده کنید نیازی نیست مدلی پرقدرت را انتخاب کنید. مشخصات آچارهای ضربه‌ای در زیر به تفکیک توضیح داده شده است تا به شما در شناخت ابزار مناسب کمک کند
نیرو گشتاوری: این نیرو همان فشار یا نیرویی است که به پیچ یا مهره وارد می‌شود تا باز یا بسته شوند. معمولا آچار ضربه‌ای با نیروی 1500in-lbs می‌تواند برای اغلب مصارف مناسب باشد.
وزن: وزن آچار بکس شاید در ابتدا برای شما مقدار زیادی به نظر نرسد اما دقت داشته باشید در طولانی مدت می‌تواند دست را خسته کند. پس تا حد امکان نسبت به خرید نوع سبک‌تر اقدام کنید. گاهی کار در شرایط سخت بدنی و با تعادل کم خواهد بود. در این شرایط وزن فاکتور تاثیرگذارتری خواهد بود.
اندازه و ابعاد: هرچه ابعاد کوچک‌تر باشد کار کردن و حمل آن آسان‌تر است. دقت داشته باشید در مدل‌های بسیار کوچک معمولا قدرت گشتاور افت می‌کند. پس نیازی نیست حتما کوچک‌ترین ابعاد را انتخاب کنید زیرا کاهش اندازه با کاهش نیروی گشتاوری همراه است.

ارگونومی: با دست شما در زمان برداشتن آچار ضربه‌ای حالت مناسبی داشته باشد و اصطلاحا آچار ضربه‌ای برای شما خوش‌دست باشد. راحتی دست و عدم اعمال فشار زیاد به مچ یا انگشتان نکته حائز اهمیتی است که در صورت عدم رعایت می‌تواند در طولانی‌مدت باعث ایجاد درد‌های موضعی شود.
گارانتی: این محصولات اگر از فروشگاه‌های معتبر خریداری شود و محصول نیز برند معتبری داشته باشد معمولا دارای گارانتی‌های ۲ تا ۵ ساله است. با توجه به اینکه افرادی که آچار ضربه‌ای را خریداری می‌کنند قصد استفاده طولانی‌مدت دارند بهتر است به این نکته توجه کنند و به‌خاطر هزینه کمتر آچار‌های نامعتبر یا بدون گارانتی را خریداری نکنند.
سرعت بستن پیچ در هر دقیقه: هر این شاخص بیشتر باشد به سرعت کار شما کمک خواهد کرد. اگر برای مصارف عادی و خانگی قصد تهیه آچار ضربه‌ای را دارید نیازی نیست بیشترین سرعت در دقیقه را انتخاب کنید زیرا احتمالا هزینه‌های سنگینی بر روی دست شما خواهد گذاشت.
اندازه درایو: درایوها همان اجسام مربعی شکلی هستند که در انتهای آچار ضربه‌ای قرار می‌گیرند و توسط آن‌ها تماس با پیچ یا مهره حاصل می‌شود. معروف‌ترین اندازه‌های موجود در بازار 1.2 و 3.8 است که از بین این دو 1.2 کاربرد بیشتری دارد. اندازه‌های دیگر نیز برای مصارف خاص تولید می‌شوند اما هم عرضه و هم تقاضای کمتری دارند و مشاغل خاص از آن‌ها بهره می‌گیرند.

در هنگام استفاده از آچار بکس به چه نکاتی توجه کنیم؟

با وجود ایمنی بیشتر نوع بادی نسبت به نوع برقی اما باز هم باید در زمان استفاده از آچار بکس بادی به نکات ایمنی توجه کرد. اولین نکته اهمیت مهار شلنگ باد است. حتما شلنگ را در طول مسیر در نقاط مختلف توسط بست‌ها و وسایل گوناگون مهار کنید زیرا دررفتن و یا پارکی شلنگ می‌تواند حادثه‌آفرین باشد. این وسایل معمولا صدای بلندی دارد پس تا حد امکان از گوشی‌های ایمنی استفاده کنید. صدای بلند وسایل بادی می‌تواند در درازمدت شنوایی شما را ضعیف کند و یا باعث ایجاد درد و بیماری در گوش‌ها شود. اگر به بکس بادی نیازی ندارید حتما فشار شلنگ را قطع کنید. کار کردن دائمی شلنگ علاوه بر ایجاد استهلاک می‌تواند در صورت بی‌احتیاطی باعث بروز اتفاقات ناگوار شود. شلنگ را در کنار اجسام تیز و برنده و یا دارای گوشه‌های فلزی قرار ندهید. خراش‌های سطحی روی شلنگ می‌تواند باعث تخلیه هوا و ایجاد فشار ناگهانی شود که مسبب بسیاری از حوادث ناگوار بوده است. در هنگام اتصال شلنگ تحت هیچ شرایطی از سیم مفتول‌های معمولی استفاده نکنید زیرا این سیم ایمنی کافی ایجاد نمی‌کند. ابزار بادی قدرت زیادی دارند اما در صورت بروز اتفاق و یا انفجار انرژی زیادی آزاد می‌کنند که همین نکته می‌توان شدت خسارات را به طرز قابل توجهی افزایش دهد. شلنگ را تحت هیچ شرایطی خم یا تا نکنید. اگر برای لحظه‌ای می‌خواهید فشار هوا را قطع کنید حتما از روش‌های ایمن استفاده کنید. خم شدن یا تا شدن شلنگ می‌تواند باعث ایجاد فشار در کمپرسور و در نهایت انفجار شود. هوای فشرده کمپرسور صرفا برای کارهای مکانیکی باید استفاده شود و برای امور دیگر مثل پاک کردن گرد و غبار و یا نظافت از این وسیله استفاده نکنید. برخورد باد پر‌فشار به بخش‌های مختلف بدن انسان می‌تواند حادثه‌آفرین باشد.
همیشه با توجه به قدرت ذکر شده در توضیحات کالا از آچار بکس استفاده کنید. استفاده در مقیاس‌های مختلف می‌تواند باعث بروز خرابی در دستگاه شود و هزینه‌های سنگینی را به شما تحمیل کند. علاوه بر آن متناسب نبودن آچار ضربه‌ای با پیچ و مهره می‌تواند به پیچ و مهره و درنهایت دستگاه یا قطعه مورد نظر خسارت وارد کند. اگر از دستگاه‌های برقی استفاده می‌کنید بعد از مدتی آن را خاموش کنید اصطلاحا به دستگاه زمان استراحت بدهید. قطعات برقی زمانی که برای مدت زیادی روشن باشند و تحت فشار قرار بگیرند ممکن است دچار حریق شوند و یا بخشی از قطعات الکتریکی آن‌ها خسارت ببیند. پس برای جلوگیری از سوختن دستگاه هر چند دقیقه یکبار آن را خاموش کنید تا سرد شود. همچنین از کار کردن با نوع برقی و شارژری در محیط‌های مرطوب و یا زیر باران خودداری کنید. علاوه بر سوختن یا صدمه دیدن دستگاه، در این مواقع احتمال بروز خسارات جانی نیز کم نیست. پس مراقب خود و دستگاه آچار ضربه‌ای باشید. همیشه بعد از پایان کار دستگاه و سیم یا شلنگ را به طور مرتب جمع کنید تا از ورود گردوغبار به آن جلوگیری شود و یا دچار ضربه یا آسیب در اثر بی‌احتیاطی نشود. این عادت به شما کمک خواهد کرد تا مدت‌زمان بسیار بیشتری از دستگاه خود استفاده کنید. در نمونه‌های برقی ورود روغن و یا گریس به داخل وسیله می‌تواند باعث از کار افتادن دستگاه شود. پس اگر هم‌زمان مشغول کار دیگری هستید که دست شما را کثیف کرده حتما قبل از آن دست‌های خود را به خوبی بشویید و یا پاک کنید. در صورت خرابی دستگاه نیز حتما به نمایندگی‌های معتبر مراجعه کنید و یا اگر دستگاه هنوز دارای گارانتی است از این امتیاز استفاده کنید. دقت داشته باشید تعمیرات ناقص یا ناایمن می‌تواند در زمان استفاده مجدد جان شما را به خطر بیندازد.
جمع‌بندی
آچار ضربه‌ای وسیله‌ای بسیار مفید برای سرعت بخشیدن و بالا بردن کیفیت و دقت در کارهای مکانیکی است. امروزه اکثر تعمیرکاران خودرو، نیروهای فنی در محیط‌های صنعتی، متخصصان تاسیسات و … از انواع مختلف این آچار استفاده می‌کنند. باید دقت داشت سهولت استفاده از آچار ضربه‌ای باعث نادیده گرفتن نکات ایمنی شود. همان‌طور که هر سه نوع دارای مزایای مختلفی هستند، هر سه نوع از آچار ضربه‌ای نیز نیاز به رعایت تمهیدات ایمنی دارد و در صورت استفاده نامناسب می‌تواند خسارات مالی و جانی به همراه داشته باشد. حتما آچار ضربه‌ای را از فروشگاه‌های معتبر تهیه کنید و در زمان تهیه موارد مربوط به گارانتی دستگاه را پیگیری کنید. خوشبختانه اکثر شرکت‌های خارجی در حال حاضر در ایران نمایندگانی دارند که از طریق آن‌ها دریافت خدمات پس از فروش و پیگیری امور مربوط به تعمیر و نگهداری آچار ضربه‌ای ممکن است. آچار ضربه‌ای می‌تواند یک کاتالیزور برای تسریع امور فنی باشد؛ اگر به درستی و با رعایت نکات ایمنی استفاده شود.